سامانه مؤدیان و پایانه های فروشگاهی (بخش اول)

موضوعاتی که صاحبان کسب و کار مدیران مالی و حسابداران حتما باید اطلاعات خود را در خصوص آن به روز رسانی کنند. استفاده از پایانه های فروشگاهی اولین بار در سال 1382 در قانون نظام صنفی پیش بینی شد و پس از آن بارها در قوانین و مقررات مختلف در خصوص استفاده از پایانه های فروش صحبت شد تا نهایتا "در تاریخ 21 مهر ماه 1398 قانون پایانه های فروشگاهی به تصویب مجلس رسید.

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان

همانطور که گفته شد قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در تاریخ 21 مهر ماه 1398 قانون پایانه های فروشگاهی به تصویب مجلس رسید. در تاریخ 16 آبان 1398 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در روزنامه رسمی کشور چاپ شد و به موجب ماده 2 قانون مدنی که ذکر می کند اگر در قانونی تاریخ اجرای آن قانون تعیین نشده باشد، در نتیجه 15 روز پس از تاریخ روزنامه رسمی لازم الاجرا تلقی می شود. در نتیجه قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان از تاریخ 1398/09/02 لازم الاجرا می باشد.
این قانون دارای 6 فصل و 29 ماده و 28 تبصره می باشد و چیدمان آن به شرح ذیل می باشد:

تعریف سامانه مؤدیان

سامانه ای ملی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور طراحی و در دسترس فعالان اقتصادی و سایر مردم است تا تمامی امور مالیاتی بین مؤدیان و سازمان مالیاتی از طریق این سایت انجام شود.
 

ویژگی های اصلی سامانه مؤدیان

1. تحت مدیریت سازمان مالیاتی است
2. به هر مؤدی کارپوشه اختصاص داده شده است
3. تبادل اطلاعات بین سازمان مالیاتی و مؤدیان از طریق این سامانه صورت می گیرد
4. مؤدیان با استفاده از هرگونه سخت افزار یا نرم افزار اعم از رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، سامانه های ابری که حافظه مالیاتی به آن وصل می شود می توانند به سامانه مؤدیان متصل شوند.
5. مرجع نهایی ثبت و صدور و استعلام صورتحساب های الکترونیکی است.

اشخاصی که نسبت به تغییر شغل یا محل فعالیت، تغییر مالکیت یا اجاره واحد کسب وکار اقدام می کنند، مکلفند ظرف مدت ده روز تغییرات انجام شده را از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان حسب مورد به سازمان یا شرکت معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی اعلام نمایند.

اشخاص مشمول ثبت نام در سامانه مؤدیان

کلیه صاحبان مشاغل شامل اشخاص حقیقی دارای کسب و کار مستقل و اشخاص حقوقی، مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان هستند و مکلفند مراحل عضویت در سامانه مؤدیان به ترتیب فراخوان های صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی، نسبت به ثبت نام در سامانه مؤدیان اقدام نمایند.

فراخوان های ثبت نام در سامانه مؤدیان

1. شرکت های عضو بورس و فرابورس و شرکت های دولتی و سایر دستگاه های اجرایی مشمول ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری از ابتدای دی سال 1401
2. اشخاص حقوقی به جز اشخاص حقوقی موضوع ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای سال 1402
3. صاحبان مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده (موضوع فراخوان های هشت گانه مالیات بر ارزش افزوده) از ابتدای تیر سال 1402
4. صاحبان مشاغل گروه های اول و دوم از ابتدای مهر سال 1402
5. کلیه اشخاص مشمول باقی مانده از ابتدای دی سال 1402

تعریف پایانه فروشگاهی

نرم افزار یا سخت افزاری امکان انجام همزمان 3 کار اصلی را داراست:

1. اتصال به درگاه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور
2. اتصال به سامانه مؤدیان
3. امکان صدور صورتحساب الکترونیکی

به عبارت دیگر سخت افزار یا نرم افزاری شامل رایانه، دستگاه کارتخوان و سامانه های پرداخت الکترونیکی که بتواند به سامانه مودیان متصل شود و اطلاعات مربوط به کلیه تراکنش ها و صورتحساب های الکترونیکی صادر شده را از طریق حافظه مالیاتی به آن منتقل کند تا در پرونده و سوابق مالیاتی مودی یا همان کارپوشه ثبت شود.
صدور صورتحساب الکترونیکی مهم ترین ویژگی پایانه های فروشگاهی است که به صورت سیستمی صادر می شود.
از مهمترین نکات در خصوص پایانه های فروشگاهی این است که بانک مرکزی و در صورت نیاز کلیه بانک ها و ارائه دهندگان خدمات پرداخت موظف هستند مشخصات صاحبان کلیه دستگاه های کارتخوان بانکی و پایانه های پرداخت الکترونیکی را به سازمان مالیاتی اعلام کنند تا برای تمام دستگاه های کارتخوان پرونده مالیاتی تشکیل شود.

اشخاص مشمول استفاده از پایانه فروشگاهی

خرده فروشی ها و واحد های صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی (اشخاص حقیقی هستند که کالاها و خدمات را برای مصرف و نیاز شخصی خود خریداری می کنند و از آن برای عرضه مجدد به دیگران استفاده نمی کنند) فعالیت اقتصادی دارند.
مشمولین فوق مکلفند شماره حساب یا حساب های بانکی و شناسه یکتای دستگاه های کارتخوان بانکی یا درگاه های پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود در حال حاضر را از طریق سامانه مؤدیان به سازمان مالیاتی اعلام کنند. در موارد استفاده از حساب بانکی جدید یا دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه های پرداخت الکترونیکی جدید، بایستی اطلاعات آنها بلافاصله از طریق کارپوشه در سامانه مؤدیان به سازمان اعلام و بروزرسانی کنند.
چنانچه به هر دلیل اعم از تعطیلی موقت یا دائم و یا انحلال واحد کسب و کار، بهره برداری از پایانه فروشگاهی به طور موقت یا دائم متوقف شود، باید مراتب را ظرف مدت ده روز از توقف بهره برداری از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان اعلام شود.
اگر از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می شود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است و اشخاص مذکور نیازی به صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مؤدیان ندارند.