صورت سود و زیان چیست؟ تحلیل و مراحل تهیه گزارش ، فرمول و محاسبه

صورت سود و زیان چیست؟ تحلیل و مراحل تهیه گزارش، فرمول و محاسبه

صورت سود و زیان، یکی از مهم‌ترین اسناد مالی یک شرکت یا سازمان است که به آن به انگلیسی “Income Statement” می‌گویند. این گزارش به مدیران، سرمایه‌گذاران، و سایر صاحبان منافع نشان می‌دهد که چقدر شرکت در یک دوره زمانی (معمولاً یک سال) درآمد کسب کرده است و چقدر هزینه داشته است.

تعریف صورت سود و زیان

صورت سود و زیان، یکی از مهم‌ترین اسناد مالی یک شرکت یا سازمان است که به آن به انگلیسی “Income Statement” می‌گویند. این گزارش به مدیران، سرمایه‌گذاران، و سایر صاحبان منافع نشان می‌دهد که چقدر شرکت در یک دوره زمانی (معمولاً یک سال) درآمد کسب کرده است و چقدر هزینه داشته است.

اقلام صورت سود و زیان چیست ؟ صورت درآمد و هزینه ها

صورت سود و زیان عموما شامل چند قسمت اصلی است:

1. درآمد

این بخش نشان‌دهنده کل درآمدی است که شرکت از فروش محصولات یا خدمات کسب کرده است.

انواع درآمد

درآمد عملیاتی : درآمدی که در نتیجه فعالیت اصلی و مستمر بنگاه اقتصادی به وجود می آید .

درآمد غیرعملیاتی : به گروهی از درآمدها که حاصل از فعالیت اصلی شرکت ( درج شده در اساسنامه) نمی باشد مانند سود حاصل از دارایی های ثابت، سود حاصل از افزایش موجودی ها

2. هزینه‌ها

این بخش شامل تمام هزینه‌های مربوط به تولید، بازاریابی، فروش، مالیات، حقوق و دیگر هزینه‌ها است.

تقسیم بندی انواع هزینه از دو دیدگاه قابل بررسی می باشد .

دیدگاه اول در تقسیم بندی هزینه ها

الف – هزینه های عملیاتی : به هزینه هایی که در راستا فعالیت شرکت و راه اندازی یک محصول، کسب و کار یا سیستم به منظور حداکثر بهره وری گفته می شود . این نوع از هزینه های به منظور بقای سازمان است و ارتباطی با واحد تولید ندارد و هزینه های فروش، بازاریابی و مالی و اداری را در بر می گیرد.

ب – هزینه های غیر عملیاتی : هزینه های تجاری غیر مرتبط که مربوط به فعالیت شرکت نمی شود را شامل می شود. مانند هزینه و ضرر دربهره ی دارایی ها

دیدگاه دوم در تقسیم بندی هزینه های صورت سود و زیان

الف – هزینه های عمومی و اداری مانند : هزینه پرداخت قبوض وحقوق و دستمزد پرسنل اداری

ب – هزینه های توزیع و فروش مانند : هزینه بازاریابی و تبلیغات

ج – هزینه های مالی مانند : هزینه سود اقساط بانکی و جرائم مالیاتی

د – هزینه استهلاک مانند : هزینه استهلاک ساختمان و ابزارالات

ه – هزینه حقوق و دستمزد مانند : حقوق و دستمزد واحد تولید و حقوق دستمزد متفرقه

طبق استانداردهای اصول حسابداری شرایط زیر موجب می شود اقلام درآمد و هزینه جداگانه افشا شود :

الف – کاهش ارزش موجودی ها به خالص ارزش فروش یا کاهش ارزش دارایی های ثابت مشهود به مبلغ بازیافتنی و همچنین برگشت این گونه کاهش ارزش ها

ب – تجدید ساختار فعالیتهای واحد تجاری و برگشت هرگونه ذخیره مخارج تجدید ساختار

ج – واگذاری سرمایه گذاری ها

د – واگذاری اقلام دارایی های ثابت مشهود

ه – عملیات متوقف شده

و – حل و فصل دعاوی حقوقی

ز – سایر موارد برگشن ذخائر

محاسبه صورت سود و زیان در این روش: محاسبه صورت سود و زیان به دو روش تک مرحله ای و دو مرحله ای می باشد تفاوت این دو در این است که در روش تک مرحله ای، کلیه هزینه ها از کلیه درآمدها کسر می شود به عددی می رسیم که سود یا زیان قبل از کسر مالیات می باشد که بعد از کسر مالیات به سود و زیان خالص میرسیم اما در روش دو مرحله ای ابتدا سود یا زیان عملیاتی و سپس سود و زیان خالص محاسبه می گردد.

در دو روش محاسبه هدف این است که بنگاه اقتصادی دارای روند سودآور یا زیان آور بوده است ؟ که بعد از روشن شدن این موضوع تصمیمات مهم مدیران و صاحبان سرمایه باعث جلوگیری از روند زیان آوری در بنگاه های زیان ده یا سرمایه گذاری در بنگاه های سودده خواهد بود .

3. سود خالص

این ببخش نشان‌دهنده سود یا زیان ناخالص شرکت است، که به عبارت دیگر تفاوت بین کل درآمد و کل هزینه‌هاست.

این گزارش بسیار مهم است چرا که نشان‌دهنده عملکرد مالی یک شرکت است و به مدیران و مالکان کمک می‌کند تا درک خوبی از این داشته باشند که چگونه شرکت در یک دوره زمانی عمل کرده است و چه تصمیماتی برای آینده اتخاذ کنند.

تهیه صورت سود و زیان

تهیه صورت سود و زیان یک فرایند مهم در حسابداری است که نیازمند جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی است. در اینجا چند مرحله کلیدی برای تهیه یک صورت سود و زیان موثر را برای شما توضیح خواهم داد:

الف – جمع‌آوری داده‌ها

– ابتدا باید تمام داده‌های مالی شرکت خود را جمع‌آوری کنید. این شامل درآمد، هزینه‌ها، هزینه‌های تولید، هزینه‌های بازاریابی، هزینه‌های مالیاتی و سایر هزینه‌ها می‌شود.

ب – دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل داده‌ها

– سپس باید اطلاعات را درستهایه دسته‌بندی کنید. به عبارت دیگر، شناسایی درآمد و هزینه‌ها برحسب دسته‌بندی‌های مختلف از جمله هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مالی، و سایر هزینه‌ها انجام می‌شود.

ج – محاسبه سود خالص

– در این مرحله، با کم کردن کل هزینه‌ها از درآمد کل، شما می‌توانید سود یا زیان خالص شرکت خود را محاسبه کنید.

د – تهیه گزارش

– حالا وقت آن است تا اطلاعات را در یک قالب گزارشی مناسب قرار دهید. این گزارش باید شامل همه جزئیات مالی موردنیاز از جمله درآمد، هزینه‌ها، و سود خالص باشد.

ه – بررسی و تفسیر

– در نهایت، باید گزارش خود را بررسی و ارزیابی کرده و از داده‌های حاصله برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی و مالی استفاده کنید.

تهیه یک صورت سود و زیان نقش بسیار مهمی در فرآیند تصمیم‌ گیری مالی دارد. با تهیه مرور و تحلیل دقیق این گزارش، شما می‌توانید درک عمیق‌تری از عملکرد مالی شرکت داشته باشید و تصمیمات بهتری را اتخاذ کنید.

فرمول محاسبه صورت سود و زیان

محاسبه صورت سود و زیان از مرحله اولیه تا انتها، از یک روند منطقی و مشخص پیروی می‌کند. در اینجا، نکات کلیدی و فرمول‌های مورد استفاده برای محاسبه صورت سود و زیان را توضیح می‌دهم:

1. محاسبه سود یا زیان خالص:

صورت سود و زیان معمولا شامل چند بخش اصلی است که در محاسبه سود یا زیان خالص اهمیت دارند:

الف) تعداد انبار

صورت سود و زیان ممکن است شامل تعداد انبار و موجودی کالا باشد که برای محاسبه هزینه کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرض کنید:

– ابتدایی: 100 واحد

– انتهایی: 150 واحد

– مصرف شده: 120 واحد

محاسبه هزینه کالا (COGS):

COGS = ابتدایی + انتهایی – مصرف‌شده

ب) فروش خالص

این شامل کل فروش و کل هزینه‌های مرتبط با فروش است. فرمول ساده این است:

فروش خالص = فروش – هزینه‌های مرتبط با فروش

ج) سود یا زیان خالص

سود یا زیان خالص محاسبه می‌شود با کم کردن هزینه‌های عمومی و مالیات از فروش خالص:

سود یا زیان خالص = فروش خالص – هزینه‌های عمومی – مالیات

2. محاسبه سود/زیان درصدی

سود/زیان درصدی = (سود یا زیان خالص / فروش خالص) × 100

3. محاسبه سود/زیان ناخالص

سود/زیان خالص = درآمد کل – هزینه کل

این فرمول‌ها می‌توانند متنوع باشند و بسته به موارد مختلفی که در شرکت‌ها و صنایع مختلف قابل استفاده هستند، تغییر می‌کنند. این فرمول‌ها تنها نمونه‌ای از فرمول‌های مورد استفاده در محاسبه صورت سود و زیان هستند.

صورت سود و زیان انباشته

صورت سود و زیان انباشته یا Retained Earnings Statement یکی از اسناد مالی مهم است که نشان‌دهنده سود یا زیان انباشته شرکت در طول چندین دوره حسابداری است و نقش اساسی در نمایش تغییرات دارایی‌ها و سود خالص شرکت دارد.

در مستندات مالی، صورت سود و زیان انباشته به عنوان یکی از سه بخش اصلی جدول موازنه سود و زیان (Comprehensive Income Statement) نشان داده می‌شود. این بخش شامل تغییرات سود انباشته، اعتبار حساب‌های انباشته، دستانده سود یا زیان، و همچنین تغییرات مربوط به هر اقلام دیگری که به عنوان “other comprehensive income” شناخته می‌شوند، می‌باشد.

مهمترین نکته درباره این صورت، نشان دادن تغییراتی است که در سود انباشته شرکت در طول دوره حسابداری رخ داده است. این تغییرات می‌توانند ناشی از سود شرکت، سرمایه‌گذاری‌های انباشته، یا تغییرات قانونی و مالی باشند.

اهمیت نمایش این اطلاعات برای سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، و مدیران شرکت از جوانب مختلف قابل تأکید است. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا از عملکرد مالی کلی شرکت و نقاط قوت و ضعف آن آگاه شوند. این اطلاعات همچنین از معیارهای ارزیابی عملکرد و کارایی شرکت برای اهداف مدیریتی استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه دقت و صحت اطلاعات مالی بسیار حائز اهمیت است، در تهیه این صورت، حسابداران مالی تحت فشار ناشی از استانداردهای حسابداری (مانند استانداردهای حسابداری بین‌المللی) باید با دقت بسیار بالا عمل کرده و تمامی اطلاعات مالی را با دقت و صحت بررسی نمایند.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

حتما! ترازنامه و صورت سود و زیان دو بخش اصلی از اطلاعات مالی هستند که هر دو برای درک و ارزیابی وضعیت مالی یک شرکت یا سازمان بسیار اساسی هستند. اما هر یک اطلاعات مختلفی را ارائه می‌دهند و برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ترازنامه (Balance Sheet)

– وضعیت مالی در یک زمان خاص را نشان می‌دهد: ترازنامه نشان می‌دهد که شرکت در یک زمان خاص (مانند آخر دوره مالی) دارای چه ارزشی از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه است.

– سه بخش اصلی دارد: دارایی‌ها، بدهی‌ها، و حقوق صاحبان سرمایه.

– معادلات ترازنامه: یکی از اصول اساسی در ترازنامه این است که دارایی‌ها (Assets) باید با ترکیبی از بدهی‌ها (Liabilities) و حقوق صاحبان سرمایه (Equity) تساوی کنند. به عبارت دیگر: Assets = Liabilities + Equity.

در این باره می توانید مقالات زیر را نیز مطالعه نمایید:
بستن حساب های موقت و دائمی

صورت سود و زیان (Income Statement)

– نشان‌دهنده عملکرد مالی طی یک دوره زمانی است: صورت سود و زیان نشان می‌دهد چقدر شرکت در یک دوره زمانی (مثلا یک سال مالی) درآمد و هزینه داشته و در نتیجه چقدر سود یا زیان کسب کرده است.

– اجزای مختلف: این شامل درآمد عملیاتی، هزینه‌ها، سود ناخالص، مالیات، و سود یا زیان خالص می‌شود. در اینجا، ایده اصلی این است که نشان داده می‌شود که شرکت چقدر درآمد تولید کرده، چقدر هزینه داشته، و در نهایت چقدر سود یا زیان داشته است.

تفاوت اساسی بین این دو عبارت مالی این است که ترازنامه نشان می‌دهد چه ارزشی از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه در یک زمان خاص و صورت سود و زیان نشان می‌دهد چقدر درآمد و هزینه در یک دوره زمانی بوده است.

در مشاهده این دو سند مالی، کسب دیدی کلی و جامع از وضعیت مالی و عملکرد شرکت میسر می‌شود. از ترازنامه می‌توان به تعادل مالی و سلامت مالی شرکت مطمئن شد در حالی که از صورت سود و زیان می‌توان به ارائه تصویر دقیق‌تری از عملکرد شرکت در یک دوره زمانی خاص پرداخت.

به این مقاله امتیاز دهید

اشتراک گذاری

دیدگاه کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دو × چهار =

مطالب مرتبط

حسابرسی بیمه؛ آشنایی با اهداف، مزایا مراحل و مدارک

حسابرسی بیمه فرآیندی است که طی آن سازمان تأمین اجتماعی اسناد مالی و بیمه‌ای کارفرمایان را بررسی می‌کند تا از رعایت قوانین، پرداخت صحیح حق بیمه کارکنان، و تطبیق مستندات اطمینان یابد. این فرایند شامل بازبینی دفاتر قانونی، شناسایی مغایرت‌ها، محاسبه بدهی معوق و ارائه گزارش نهایی است و هدف آن حمایت از حقوق نیروی کار و اجرای قوانین تأمین اجتماعی است.

صورت جریان وجوه نقد چیست؟

 صورت جریان وجوه نقد یا Cash Slow Statement، یکی از انواع صورت‌های مالی است که نشان‌دهنده داده‌های مالی مرتبط با تراکنش‌های ورودی و خروجی یک شرکت در طول دوره مالی است. به کمک اطلاعات موجود در این صورت مالی می‌توان پی برد که مقدار وجه نقد سازمان از چه محلی تامین شده و در چه زمینه‌هایی صرف شده است.

نرم افزار چاپ چک چیست و چه کاربردی دارد؟

چک سندی تجاری و ابزاری برای پرداخت است که توسط صاحب حساب (صادرکننده چک) به بانک دستور می‌دهد مبلغ مشخصی را از حساب وی به گیرنده چک یا حامل آن پرداخت کند. در این مقاله با نرم افزارهای چاپ چک که به منظور حل مشکلاتی از قبیل دست‌کاری اعداد، جعل چک یا حتی بدخطی و ناخوانا بودن متن چک تولید شده‌اند، آشنا می‌شویم.