حق جذب چیست؟

حق جذب یکی از مفاهیم پایه در حوزه حقوق و دستمزد به شمار می‌رود. این مفهوم در برخی از مشاغل تخصصی و در شرایطی که کمبود نیروی کار وجود دارد، اهمیت زیادی دارد. حق جذب علاوه بر این که انگیزه‌ای برای جذب نیروهای کارآمد محسوب می‌گردد، عاملی برای حفظ کارکنان کلیدی نیز خواهد بود. در ادامه این مطلب از نرم افزار حقوق و دستمزد سایت اوراش به معرفی حق جذب و انواع آن خواهیم پرداخت.

حق جذب چیست؟

حق جذب به مبلغی اشاره دارد که برای جذب نیروهای کاری متخصص به کارکنان پرداخت می‌گردد. در واقع هدف اصلی این حق، جذب آن دسته از افرادی است که باتوجه‌به سختی‌های شغلی، شرایط نامناسب محیط کار یا کمبود نیروی انسانی در بازار کار، تمایل چندانی برای تصدی این دسته مشاغل ندارند. گفتنی است که حق جذب بخشی از حقوق و مزایای مستمر کارکنان به‌حساب می‌آید و معمولاً در مناطق محروم یا در برخی از مشاغل که نیازمند تخصص و مهارت بالایی هستند مورداستفاده قرار می‌گیرد.

حق جذب یک انگیزه مالی بوده و به کارکنان کمک خواهد کرد تا باانگیزه بیشتری وظایف خود را به انجام رسانند. افزون بر این، این حق به تقویت اعتماد و شفافیت میان کارفرما و کارکنان نیز می‌انجامد، چراکه کارکنان از حقوق و مزایای قانونی خودآگاه شده و در صورت نیاز حق اعتراض به حقوق خود را نیز خواهند داشت.

تفاوت حق جذب با مزایای انگیزشی دیگر

حق جذب با دیگر مزایای شغلی و انگیزشی تفاوت‌هایی دارد. به‌عنوان‌مثال، برخلاف برخی مزایا از قبیل حق مسکن یا حق اولاد، این مبلغ به طور مستقیم بستگی به عملکرد و موقعیت شغلی افراد داشته و هدف اصلی آن جذب یا حفظ نیروهای خاص خواهد بود.

انواع حق جذب

حق جذب به دودسته حق جذب دائم و موقت تقسیم‌بندی می‌شود که هر کدام معیارهای خاص خود را دارند.

حق جذب دائم

زمانی که مدت قرارداد تمام می‌شود، کارفرما و کارگر دیگر تعهدی نسبت به ادامه کار به شیوه قبل نخواهند داشت و می‌توانند قرارداد جدیدی را منعقد نمایند. در قرارداد جدید مطابق با توافق کارمند و کارفرما می‌توان حقوق و مزایا را بر اساس حقوق پایه وزارت کار یا حتی بیشتر از آن تعیین کرد. در قراردادهای دائم چنانچه پست سازمانی کارگر تغییر نکند، کارفرما در قرارداد جدید نیز قادر به حذف یا کاهش حق جذب نخواهد بود. اما افزایش آن به توافق طرفین بستگی خواهد داشت.

حق جذب موقت

حق جذب موقت به مبلغی گفته می‌شود که به طور موقت و به‌منظور جذب یا حفظ نیروی کار متخصص در یک سازمان پرداخت می‌گردد. این مبلغ معمولاً به حقوق پایه فرد اضافه شده و باتوجه‌به نیاز سازمان و توافق با کارمند تعیین می‌شود. حق جذب موقت می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله نیاز به تخصص‌های خاص، کمبود نیروی متخصص در بازار کار، یا نیاز به جذب نیرو در مناطق محروم پرداخت شود.

فرمول و روش محاسبه حق جذب

فرمول محاسبه حق جذب به شرح زیر خواهد بود:

حق جذب= (حقوق پایه×درصد جذب)+مزایای جانبی

مطابق با این فرمول،

• حقوق پایه، مبلغ اصلی دریافت شده توسط کارمند خواهد بود
• درصد جذب مطابق با نوع شغل و شرایط کاری تعیین خواهد شد.
• مزایای جانبی حق شامل مواردی از قبیل حق مسکن، حق اولاد و سایر مزایا بوده که به حقوق پایه کارمند اضافه خواهد شد.

عوامل مؤثر بر مبلغ حق جذب

عوامل مؤثر در تعیین مبلغ حق جذب ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• مدرک تحصیلی: افراد با مدارک بالاتر ممکن است حق جذب بیشتری دریافت کنند.
• سابقه کار: سابقه کار مرتبط با شغل می‌تواند در افزایش حق جذب مؤثر باشد.
• تخصص و مهارت: افراد با تخصص و مهارت‌های خاص ممکن است حق جذب بیشتری دریافت کنند.
• نوع قرارداد: نوع قرارداد (مثلاً دائم یا موقت) ممکن است در میزان حق جذب تأثیر داشته باشد.
• شرایط کار: سختی کار، شرایط محیطی و عوامل دیگر می‌توانند در تعیین حق جذب مؤثر باشند.

آیا حق جذب مشمول بیمه و مالیات است؟

حق جذب، بخشی از حقوق و درآمد کارگران به شمار می‌آید و مشمول پرداخت بیمه و مالیات خواهد بود. به همین جهت کارفرما موظف خواهد بود حق جذب را در فیش حقوقی ماهانه کارگران ثبت نموده و بیمه و مالیات مرتبط با آن را محاسبه کرده و مبلغ را از حقوق کارگر کسر نماید. در انتها نیز این مبلغ را به سازمان تأمین اجتماعی و اداره دارایی پرداخت کند.

حق جذب در طرح طبقه‌بندی مشاغل

در طرح طبقه‌بندی مشاغل، حق جذب به آن دسته از مشاغل تخصصی یا استثنایی که باتوجه‌به شرایط محیط کاری یا کمبود نیروی انسانی نیاز به حمایت مالی دارند، پرداخت می‌شود. حق جذب بایستی کاملاً با موافقت مدیریت و تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پرداخت گردد. باتوجه‌به این طرح، حق جذب به‌صورت درصدی از حقوق پایه یا به‌عنوان مبلغ پایه ثابت تعیین خواهد شد.

در حقیقت این نوع حق جذب برای مشاغل مهمی که کارفرما نیاز به آنها دارد، تأثیر بسرایی خواهد داشت. از این طریق سازمان‌ها می‌توانند با ارائه حق جذب مناسب، کارکنان متخصص را جذب نموده و عملکرد خود را بهبود ببخشند.

مزایا و معایب حق جذب در فیش حقوقی

حق جذب یک مزیت مالی به شمار می‌رود که تأثیر قابل‌توجهی بر انگیزه و رضایت شغلی کارکنان خواهد داشت. دریافت این مبلغ، منجر به افزایش درآمد کارکنان نسبت به مشاغل مشابه شده و همچون یک پاداش برای تخصص و تجربه آنها به شمار می‌رود.

مزایای حق جذب در فیش حقوقی عبارت‌اند از:

• حق جذب به کارکنان این اطمینان را خواهد داد که سازمان به توانایی‌ها و ارزش آنان واقف بوده و برای حفظ آنان تلاش خواهد کرد. این امر سبب افزایش انگیزه، تعهد و همچنین بهبود عملکرد کارکنان می‌گردد.
• حق جذب علاوه بر کارکنان، برای سازمان‌ها نیز مزایای متعددی به همراه دارد. با پرداخت حق جذب ارزش سازمان بالا رفته و به حفظ آنها کمک می‌شود. این افزایش تعهد کاهش نرخ ترک شغل را در پی داشته و از طرفی، منجر به کاهش هزینه‌های ناشی از جایگزینی نیروها نیز خواهد شد. ضمن این که آن دسته از کارکنانی که احساس رضایت و انگیزه بیشتری دارند، بهره‌وری بالاتری از خود نشان داده و سبب رشد و توسعه سازمان خواهند شد.

جمع‌بندی

حق جذب یک ابزار مؤثر برای جذب و حفظ نیروی کاری متخصص در سازمان‌ها محسوب می‌گردد که محاسبه دقیق و ثبت آن در فیش حقوقی، به شفافیت مالی میان کارفرما و کارکنان کمک شایانی خواهد کرد. سازمان‌ها با بهره‌گیری از مزایای حق جذب می‌توانند بهره‌وری و رقابت‌پذیری خود را افزایش داده و کارکنان نیز از مزایای شغلی و مالی بیشتری بهره‌مند گردند

سؤالات متداول