5 نکته کلیدی در ارتباط با حق تأهل در سال 1404

برای نخستین‌بار مزایای حق تأهل به کارکنان تعلق یافته است که مبلغ آن 5.000.000 ریال تعیین شد. همان طور که از عنوان این مزایا پیداست، این حق مختص کارمندان زن و مردی است که شرایط تاهل را دارا هستند. با شروع پرداخت این حق، سوالات متعددی از سوی برخی از کاربران مطرح شده که به 5 نکته کلیدی درباره حق تاهل خواهیم پرداخت. حق تاهل یکی از مزایای جانبی حقوق و مزایا به شمار می‌رود. این نوع مزایا، فارغ از نوع و ماهیت شغل، به تمامی مشمولان قانون کار تعلق می‌گیرد و بیشتر تحت عنوان مزایای رفاهی شناخته می‌شود.

اگر شما نیز مشمول این حق هستید و یا سؤالاتی دراین‌خصوص دارید، ما را در این مقاله از وب‌سایت‌ نرم‌افزار حسابداری اوراش همراهی کنید.

حق تأهل کارگران چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

حق تأهل یکی از مزایای است که به کارگران متأهل تعلق می‌گیرد و هدف آن حمایت مالی از کارگران برای تأمین نیازهای خانواده آن‌ها است. این حق به‌عنوان یک نوع تشویق و انگیزه برای کارگران متأهل در نظر گرفته شده است تا در زندگی خانوادگی خود از مزایای بیشتری برخوردار شوند.

محاسبه حق تأهل به‌صورت ماهانه انجام می‌گیرد و در هر سال مبلغ ثابتی برای آن تعیین می‌شود. در سال ۱۴۰۴، مبلغ حق تأهل معادل ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. اگر کارگری در یک ماه کامل کار کند، این مبلغ به‌صورت کامل به او پرداخت می‌شود. اما درصورتی‌که کارگر در ماه شامل کاهش کارکرد باشد، مبلغ حق تأهل به نسبت روزهای کارکرد محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه به این صورت است: حق تأهل روزانه = (مبلغ ماهانه حق تأهل) ÷ (تعداد روزهای کاری ماه). سپس، برای محاسبه پرداختی، حق تأهل روزانه را در تعداد روزهای کارکرد ضرب می‌کنند. بدیهی است که هدف از پرداخت حق تأهل، ترویج ازدواج و حمایت از خانواده‌ها است که می‌تواند باعث ایجاد محیطی پایدارتر در جامعه گردد.

حق تأهل در قانون کار چه جایگاهی دارد؟

حق تأهل در قانون کار به‌عنوان یک مزایای رفاهی و حمایتی برای کارگران متأهل محسوب می‌شود. این حق به‌گونه‌ای تنظیم شده است که با ایجاد تعادل در زندگی خانوادگی کارگران، انگیزه‌ای برای آن‌ها فراهم کند تا به شغل خود ادامه دهند. هر چند حق تأهل جزو مزد مبنا محسوب نمی‌شود، اما به‌عنوان قسمتی از حق‌السعی به‌حساب می‌آید و مشمول حقوق کارگران متأهل می‌شود. قانون کار به طور مشخص تعیین کرده که این نوع حمایت‌ها به کارگران شاغل تعلق دارد و در آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون، موارد مربوط به حق تأهل به‌صورت دقیق ذکر شده است.

توجه به حق تأهل کارگران همچنین در راستای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی و اقتصادی خانواده‌ها بوده و نقش مؤثری در حفظ سلامت روانی و عاطفی کارگران ایفا می‌کند. همچنین، این موضوع می‌تواند به‌عنوان یک عامل تسهیل‌کننده برای بانوان شاغل خوانده شود تا با اعتمادبه‌نفس بیشتری به کار خود ادامه دهند.

مبلغ حق تأهل در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴

مبلغ حق تأهل باتوجه‌به تغییرات اقتصادی و نرخ تورم در هر سال تعیین می‌شود. در سال ۱۴۰۳، مبلغ حق تأهل برای کارگران متأهل ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده بود.

برای سال ۱۴۰۴، مبلغ حق تأهل همانند سال قبل تعیین گردید و کارگران متأهل می‌توانند به‌صورت ماهانه این مبلغ را دریافت کنند. پرداخت حق تأهل به‌صورت منظم به‌عنوان یک تعهد کارفرما به کارگران شناخته می‌شود و در راستای حمایت از زندگی خانوادگی آن‌ها قرار دارد. اگر کارگران در طول ماه، به هر دلیلی کارنکرده یا به مرخصی بروند، حق تأهل باتوجه‌به تعداد روزهای کارکرد محاسبه خواهد شد. این مبلغ برای تمامی کارگران متأهل واجد شرایط که به طور قانونی ازدواج کرده‌اند و دارای سوابق بیمه‌پردازی هستند، قابل‌پرداخت است.

شرایط دریافت حق تأهل برای کارگران

شرط اصلی دریافت حق تأهل برای کارگران، تأهل قانونی آن‌هاست. یعنی کارگران باید ازدواج خود را به ثبت رسانده و به‌صورت رسمی متأهل باشند.

همچنین، باید توجه داشت که فقط کارگران متأهل که به طور رسمی ازدواج کرده‌اند، مشمول دریافت حق تأهل هستند و این حق در صورت فوت یا طلاق زوجین قطع خواهد شد. این شرایط تمام ابعاد لازم برای دریافت حق تأهل را تحت پوشش قرار می‌دهد و بر اساس اصول قانونی مربوط به کار تعریف شده است.

حق تأهل چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

حق تأهل به‌عنوان یک مزایا ویژه برای کارگران متأهل در قانون کار تعریف شده است. این مزایا به هدف حمایت از خانواده‌های کارگران و ایجاد حمایتی مالی برای تأمین نیازهای زندگی آن‌ها پرداخت می‌شود. حق تأهل مستلزم متأهل بودن فرد است و به‌هیچ‌عنوان به کارگران مجرد تعلق نمی‌گیرد.

این حق همچنین برای تمامی کارگران مشمول قانون کار که دارای شرایط لازم هستند، قابل‌پرداخت است. به طور خاص، کارگرانی که با همسر خود به طور قانونی ازدواج کرده‌اند و تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند، مشمول دریافت حق تأهل خواهند بود؛ بنابراین، کارگران متأهل در تمام دوران کاری خود می‌توانند از این مزایا بهره‌مند شوند، به شرطی که تمامی شرایط قانونی و بیمه‌ای را رعایت کنند. پرداخت این حق به‌عنوان یکی از ملزومات رفاهی کارگران در نظر گرفته می‌شود و نقش مؤثری در افزایش رضایتمندی شغلی آن‌ها دارد.

تفاوت حق تأهل و حق اولاد در قانون کار

حق تأهل و حق اولاد دو نوع مزایای پرداختی به کارگران هستند، اما با یکدیگر تفاوت‌های مهمی دارند. حق تأهل به کارگران متأهل تعلق می‌گیرد و به‌عنوان یک نوع حمایت از زندگی خانوادگی آن‌ها پرداخت می‌شود. این حق به‌صورت ثابت و مبلغ مشخصی نسبت به هر ماه پرداخت می‌گردد.

در مقابل، حق اولاد به فرزندان کارگران تعلق می‌گیرد و منوط به داشتن فرزند واجد شرایط است، یعنی کارگران باید فرزندی داشته باشند که از نظر سنی یا شرایط تحصیلی در محدوده تعیین‌شده قرار گیرد. همچنین، حق اولاد معمولاً بیشتر از حق تأهل است و برای هر فرزند به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود. به‌طورکلی، حق تأهل تنها به متأهلین تعلق دارد و پس از طلاق یا فوت همسر به کارگر پرداخت نمی‌شود، درحالی‌که حق اولاد حتی پس از طلاق نیز برای فرزندان تحت تکفل حفظ می‌شود.

آیا حق تأهل شامل مالیات و بیمه می‌شود؟

بله، حق تأهل به‌عنوان یکی از مزایای کارگری جزو حق‌السعی محسوب می‌شود و بنابراین مشمول کسر بیمه است؛ اما بر اساس بخشنامه اخیر، این مبلغ از مالیات معاف شده است. مبلغ حق تأهل به‌صورت ماهانه در فیش حقوقی کارگران درج شده و درصد بیمه از آن کسر می‌گردد، ولی مالیاتی از این بخش دریافت نمی‌شود.
این تغییر باعث می‌شود کارگران مبلغ خالص بیشتری نسبت به گذشته دریافت کنند و حمایت مالی بیشتری برای کارکنان متأهل فراهم شود.

دریافت حق تأهل برای زنان کارگر و سرپرست خانوار

زنان کارگر متأهل نیز از حق تأهل بهره‌مند می‌شوند و این حق به آن‌ها تعلق می‌گیرد. طبق قوانین موجود، حق تأهل به تمامی کارگران متأهل، چه مرد و چه زن، تعلق دارد و به‌عنوان یک مزایای حمایتی شناخته می‌شود.

اگر یک زن کارگر سرپرست خانوار باشد و به طور قانونی ازدواج کرده باشد، از حق تأهل برخوردار می‌شود و این حق به طور مستقیم به او پرداخت خواهد شد. موضوع مهم دراین‌رابطه این است که زنان کارگر باید شرایط قانونی و بیمه‌ای لازم را رعایت کنند تا بتوانند از حق تأهل استفاده کنند. حقوق برابر برای زنان و مردان در مسئله حق تأهل به‌عنوان یک اصل اساسی در قانون کار تعریف شده و نشان‌دهنده اهمیت حمایت از هر دو جنس در محیط کار است.

آیا بازنشستگان بخش خصوصی مشمول حق تأهل می‌شوند؟

بازنشستگان بخش خصوصی به طور معمول مشمول دریافت حق تأهل نمی‌شوند. حق تأهل به‌عنوان یک مزایای ویژه برای کارگران شاغل در نظر گرفته شده و به‌منظور حمایت از زندگی خانوادگی و اقتصادی آن‌ها پرداخت می‌شود. این حق به کارگران متأهل تعلق دارد که در حال فعالیت و تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند. پس از پایان دوره خدمت و بازنشستگی، کارگران دیگر به‌عنوان شاغل شناخته نمی‌شوند و بنابراین، مزایای مربوط به اشتغال از جمله حق تأهل از آن‌ها سلب می‌گردد.

در واقع، با بازنشسته شدن فرد، تمام حقوق و مزایای مرتبط با فعالیت شغلی‌اش پایان می‌یابد و افراد تنها می‌توانند از مستمری بازنشستگی خود بهره‌مند شوند؛ بنابراین، در صورت وجود همسر، بازنشسته دیگر نمی‌تواند از حق تأهل استفاده کند، مگر اینکه در موارد خاصی که بستگی به قوانین و مقررات جدید داشته باشد، امتیازات جدیدی برای آن‌ها در نظر گرفته شود که به‌احتمال زیاد به‌ندرت اتفاق می‌افتد. همچنین، لازم به ذکر است که بعضی از برنامه‌های حمایتی و اجتماعی می‌تواند برای بازنشستگان وجود داشته باشد، اما در مجموع، حق تأهل به طور خاص به شاغلین تعلق دارد و بازنشستگان از آن محروم هستند.

آیا حق تأهل جزو مزد ثابت است؟

حق تأهل یکی از مزایای انگیزشی ثابت برای کارگران و کارمندان متأهل به شمار می‌آید که به منظور حمایت اجتماعی و اقتصادی از آنان پرداخت می‌شود. این مزایا فارغ از میزان کارکرد یا تعداد روزهای حضور در ماه، به‌صورت منظم در کنار حقوق پایه و سایر مزایای قانونی پرداخت می‌گردد.
با توجه به نقش آن در بهبود رفاه و ایجاد انگیزه، حق تأهل بخشی از مزایای مستمر شغلی محسوب شده و همواره برای کارکنان واجد شرایط برقرار است.

حق تأهل در قرارداد کار چگونه ثبت می‌شود؟

حق تأهل در قرارداد کار باید به‌صورت واضح و شفاف ثبت گردد تا از هرگونه ابهام و سردرگمی جلوگیری شود. در زمان تنظیم قرارداد کار، کارفرما و کارگر باید به طور دقیق درباره مزایای مالی و حقوقی از جمله حق تأهل توافق کنند. معمولاً در بندهایی از قرارداد که به حقوق و مزایای کارگر اشاره دارد، باید نام حق تأهل و مبلغ آن درج گردد.

این ثبت‌نام معمولاً به‌صورت مبلغ ثابت یا درصدی از حقوق کل تعیین می‌شود. همچنین، باید ذکر کند که حق تأهل به افرادی که شرایط قانونی لازم را دارند، تعلق می‌گیرد. در واقع، قرارداد کار باید شامل جزئیات کاملی درباره شرایط و میزان پرداخت حق تأهل باشد.

علاوه بر این، کارفرما موظف است در فیش حقوقی ماهانه کارگر، مبلغ حق تأهل را به‌وضوح ذکر کند تا کارگر بتواند از تمامی جزئیات آگاه باشد. این موضوع به‌خصوص برای کارگرانی که ممکن است به مرخصی بروند یا روزهای کمتری کار کنند، بسیار مهم است؛ زیرا حق تأهل آن‌ها بر اساس روزهای کارکرد محاسبه می‌شود.

آیا کارفرما می‌تواند از پرداخت آن خودداری کند؟

کارفرما نمی‌تواند به طور قانونی از پرداخت حق تأهل خودداری کند، زیرا این حق به‌عنوان یک مزایای قانونی و حمایتی برای کارگران متأهل در نظر گرفته شده است. قانون کار بر تعیین و پرداخت حق تأهل تأکید دارد و کارفرمایان موظف‌اند این مبلغ را بر اساس میزان کارکرد و شرایط قانونی کارگران پرداخت کنند.

اگر کارفرما به هر دلیلی از پرداخت حق تأهل خودداری کند، کارگر می‌تواند از طریق مراجع قانونی مرتبط، از جمله اداره کار و تأمین اجتماعی، شکایت کند. این شکایات ممکن است به بررسی‌های دقیق در خصوص نقض حقوق کارگران منجر شود و کارفرما می‌تواند به جریمه‌های قانونی و حتی ممنوعیت از فعالیت پرداخته شود. به‌طورکلی، حق تأهل به‌عنوان یک حق کارگری، وابسته به قوانین کار است و کارفرما موظف به پرداخت آن است و هرگونه تخلف در این زمینه عواقب منفی برای کارفرما به دنبال خواهد داشت.

ثبت حق تأهل در نرم‌افزار حقوق و دستمزد اوراش

ثبت حق تأهل در نرم‌افزار حقوق و دستمزد اوراش اهمیت زیادی دارد، زیرا این نرم‌افزار به طور دقیق و کارآمد تمامی مزایای قانونی کارگران را مدیریت می‌کند. با استفاده از این نرم‌افزار، کارفرما می‌تواند مقادیر حق تأهل مربوط به هر کارگر را به‌راحتی ثبت و محاسبه کند و بدین ترتیب از دقت و صحت محاسبات اطمینان حاصل کند. این قابلیت ویژه به کارفرما کمک می‌کند تا مزایای قراردادی را به‌صورت شفاف و منظم نمایش دهد که به جلوگیری از بروز هرگونه اختلاف و نارضایتی در میان کارکنان می‌انجامد.

همچنین، ثبت خودکار حق تأهل در نرم‌افزار می‌تواند در پردازش مناسب و به‌موقع فیش‌های حقوقی بسیار مؤثر باشد. این امر به کارگران اطلاعات دقیقی درباره مزایای خود ارائه می‌دهد و بر شفافیت مالی و مسئولیت‌پذیری در محیط کار می‌افزاید.

جمع‌بندی

بدین ترتیب، حق تأهل به‌عنوان یکی از مزایای اصلی برای کارگران متأهل در زمینه قانون کار شناخته می‌شود که به طور مشخص و شفاف به شرایط خاصی مرتبط است. این حق به کارگران شاغل تعلق دارد و درصورتی‌که فرد بازنشسته شود یا از دایره کار خارج گردد، دیگر شامل آن نخواهد شد.

حق تأهل به‌عنوان یک هزینه ثابت نمی‌باشد و متناسب با میزان کارکرد کارگر محاسبه می‌شود. در ثبت قرارداد کار نیز، جزئیات مربوط به حق تأهل باید به طور صریح قید شود تا از بروز اختلافات جلوگیری گردد. کارفرما موظف است این حق را پرداخت کند و نمی‌تواند از ارائه آن خودداری کند، زیرا این عمل مغایر با قوانین کار است.

سؤالات متداول