وظایف حسابدار چیست؟ توانایی‌ها و مهارت‌های موردنیاز

حسابداری یکی از پردرآمدترین شغل‌ها در سراسر جهان است. حسابداران باتجربه و باسابقه، در صورت رسیدن به مقام حسابدار ارشد یا مدیریت مالی، درآمدهای قابل‌توجهی دریافت می‌کنند تقاضا برای افراد آشنا به اصول حسابداری نیز روزبه‌روز در حال افزایش است و هر کسب‌وکاری در هر مقیاسی نیاز به یک حسابدار کارآزموده دارد. اما سؤال اینجاست که شرح وظایف حسابدار چیست؟ شرکت‌ها و سازمان‌ها چه مسئولیت‌هایی را به حسابدار محول می‌کنند؟ در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.

حسابداری چیست؟

حسابداری، شاخه‌ای از علم اقتصاد است که در زمینه‌هایی مانند حقوق و تجارت کاربردهای بسیار برجسته‌ای دارد. به زبان دیگر، حسابداری عبارت است از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و گزارش‌های مالی مربوط به یک کسب‌وکار یا سازمان یا هرگونه فعالیت تجاری و غیرتجاری که در یک سازمان، مؤسسه، شرکت یا هر نهادی انجام می‌شود. حسابدار بر علم اعداد و ریاضیات مسلط است و با تسلطی که بر مفاهیم و فرمول‌های علم حسابداری دارد، امور مالی هر سازمان یا موسسه‌ای را به بهترین نحو کنترل می‌کند.

حسابدار کیست؟

حسابدار فردی است که وظیفه ثبت و طبقه‌بندی اطلاعات و گزارش‌های مالی را در یک سازمان یا مجموعه به عهده دارد. بر اساس چارت سازمانی بخش مالی و حسابداری، در یک سازمان، حسابدار می‌تواند زیر نظر مدیر مالی مشغول به کار شود. مدیر مالی نیز شخصی است که سابقه و تجربه کار بیشتری در حوزه مالی و حسابداری دارد و وظیفه‌اش نظارت بر کار و عملکرد سایر کارمندان و افراد مشغول به کار در بخش حسابداری است.

یکی دیگر از وظایف مدیر مالی تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی و ارائه گزارش‌های دوره‌ای به مدیران عامل است. حسابدار نیز موظف است به طور مرتب گزارش‌های عملکرد خود را به مدیر مالی ارائه دهد. حسابداران می توانند  با شرکت در آزمون حسابداران رسمی یا CPA (Certified Public Accountant)تبدیل به یک  حسابدار رسمی شوند .در واقع یک حسابدار رسمی صلاحیت امضای گزارشات مالی و انجام خدمات اطمینان بخشی به گزارشات تهیه شده توسط واحد مورد رسیدگی را دارد. در ادامه این مطلب به طور کامل درمورد شرح وظایف حسابدار صحبت می‌کنیم.

ویژگی‌ها و مهارت‌های یک حسابدار

یک حسابدار برای موفقیت در مسیر شغلی حسابداری نیازمند کسب بسیاری از مهارت‌ها و توانمندی‌ها است. حسابدار موفق حسابداری است که هم در مهارت‌های نرم و هم در مهارت‌های سخت و تخصصی رشته حسابداری حرفی برای گفتن داشته باشد و تجربه‌های بسیاری کسب کرده باشد. تعدادی از مهارت‌های نرم ضروری برای حسابداران عبارت‌اند از:

• مهارت‌های ارتباط مؤثر و مهارت‌های بین‌فردی
• مهارت‌های رهبری
• مهارت‌های مدیریت زمان
• مهارت‌های توجه به جزئیات
• مهارت‌های حل مسئله
• مهارت‌های تطبیق‌پذیری
• مهارهای تفکر انتقادی
• مهارت‌های کار تیمی
• هوش هیجانی
• هوش تجاری
• مهارت‌ها و تکنیک‌های مذاکره
• مهارت‌های سازمانی
• مهارت‌های مدیریت استرس و حل تعارض
• مهارت‌های ارائه مؤثر

داشتن مهارت‌های ذکر شده برای موفقیت در حسابداری لازم‌اند اما کافی نیستند. یک حسابدار موفق به طیف وسیعی از مهارت سخت و مختص حوزه حسابداری نیز مسلط است. مهارت‌هایی مانند:

• کار با کامپیوتر
• تسلط بر نرم‌افزارهای ضروری مانند اکسل
• تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی حسابداری و داشبوردهای مالی
• تسلط بر سامانه مودیان
• تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی
• مهارت‌های محاسباتی

اهمیت کار حسابدار

اعداد و ارقام و همخوانی دخل‌وخرج، تبدیل به بخشی تفکیک‌ناپذیر به زندگی هرکدام از ما شده است. این موضوع در مقیاس بزرگ‌تر و در فضای کسب‌وکارها و اقتصاد کلان از اهمیت به‌مراتب بیشتری برخوردار است. موفقیت یا عدم موفقیت یک کسب‌وکار به شکل مستقیمی با همخوانی دخل‌وخرج آن کسب‌وکار گره‌خورده است و درصورتی‌که ضررده باشد نمی‌تواند به بقای خود ادامه دهد. اهمیت کار حسابدار اینجاست که در مرحله نخست، تمامی هزینه‌ها و درآمدهای یک شرکت را ثبت و طبقه‌بندی می‌کند و در ادامه مشخص می‌کند که شرکت موردنظر در مسیر سوددهی است یا زیان دهی؛ و این تنها یکی از صدها وظایف حسابدار است. در ادامه این مقاله با سایر وظایف حسابدار آشنا می‌شویم.

تقسیم‌بندی انواع وظایف یک حسابدار

در این بخش از مقاله با تمامی وظایف حسابدار آشنا می‌شویم و این وظایف را دسته‌بندی و تفکیک می‌کنیم. به‌طورکلی و در یک نگاه، دسته‌های مختلفی از وظایف که می‌تواند به یک حسابدار محول شود عبارت‌اند از:

• وظایف عادی و عمومی
• وظایف تخصصی و تکنیکی
• وظایف روزانه
• وظایف هفتگی
• وظایف ماهانه
• وظایف فصلی
• وظایف سالانه
• وظایف بر اساس گرایش‌های حسابداری
• وظایف بر اساس نوع صنعت

در ادامه هر یک از دسته‌بندی‌های ذکر شده به طول کامل توضیح می‌دهید.

وظایف عادی و عمومی یک حسابدار

برخی از وظایف عادی و ابتدایی که هر ضروری است هر حسابداری بر آنها مسلط باشد عبارت‌اند از:

• اطلاع از استانداردهای روز حسابداری، بخش‌نامه‌ها و قوانین
• ثبت درآمدها و هزینه‌های شرکت
• تهیه و تنظیم صورت‌های مالی
• انجام امور بانکی
• کنترل حساب سود و زیان
• حسابداری حقوق و دستمزد و محاسبه حقوق پرسنل

وظایف تخصصی و تکنیکی حسابدار

یک حسابدار بعد از تسلط و احاطه بر وظایف و مسئولیت‌های عمومی، می‌تواند مهارت‌های اختصاصی و تکنیکی را فرابگیرد. اینها وظایفی‌اند که بسته به محل کار حسابداران متفاوت‌اند و انجام‌دادنشان، می‌تواند موقعیت‌های شغلی و استخدامی بهتری برای حسابداران در بر داشته باشد. وظایفی از قبیل جمع‌آوری آمار و ارقام، تجزیه‌وتحلیل دقیق صورت‌های مالی و ارائه راهکارهایی برای بهینه‌کردن دخل‌وخرج کسب‌وکارها در دسته وظایف اختصاصی قرار می‌گیرند.

وظایف روزانه حسابدار

شماری از وظایف که هر حسابدار، روزانه باید انجامشان بدهد عبارت‌اند از:

• ثبت تمامی رویدادها و تراکنش‌های مالی سازمان
• واریز وجوه نقد و وصول چک‌های پرداختی
• تطبیق رسیدها و فاکتورهای خریدوفروش
• بررسی و به‌روزرسانی سوابق موجودی کالاها
• بررسی و تطبیق صورت‌های مالی
• بررسی هزینه‌های ارسال شده توسط پرسنل
• ثبت حضوروغیاب پرسنل و پیگیری و کنترل حقوق و دستمزد
• سنجش صحت وضعیت سلامت مالی شرکت

وظایف هفتگی حسابدار

• پرداخت‌های مستقیم، بهره و هزینه‌های بانکی به‌صورت هفتگی
• بررسی مغایرت‌ها و ناهمخوانی‌های بانکی
• ثبت تراکنش‌های انجام شده در سازمان
• ثبت فاکتورهای مشتریان

وظایف فصلی و سالانه حسابدار

برخی از وظایف فصلی و سالانه حسابدارها عبارت‌اند از:

• واردکردن سندهای حسابداری در دفتر روزنامه
• ارسال مالیات حقوق و لیست بیمه
• ارسال اظهارنامه ارزش‌افزوده
• ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی
• صورت‌های مالی
• بستن حساب‌ها

وظایف بر اساس شاخه‌های حسابداری

حسابداری شاخه‌های مختلفی دارد و هر یک از افراد مشغول به کار در این زیرشاخه‌ها، وظایف و مسئولیت‌های متفاوتی دارند. در ادامه با شرح وظایف حسابداران هر یک از این زیرشاخه‌ها آشنا می‌شویم.

مسئولیت‌های حسابرسی

حسابرسی گرایشی کلیدی و بسیار مهم از علم حسابداری است. حسابرسی در دو مرحله به بررسی حساب‌های مالی شرکت‌ها یا مؤسسات می‌پردازد. مرحله اول توسط حسابداران داخلی شرکت و مرحله دوم توسط حسابرسان خارجی ماهر و کارآزموده انجام می‌شود.

شرح وظایف حسابدار مالی

حسابدار مالی وظایف متعددی در یک شرکت دارد. برخی از کلیدی‌ترین وظایف و مسئولیت‌های حسابدار مالی عبارت‌اند از تنظیم ترازنامه‌ها و گزارش‌های سود و زیان برای شرکت‌ها.

شرح وظایف حسابدار مدیریتی

یکی از گرایش‌های نوظهور در حسابداری، حسابداری مدیریتی است. حسابدار مدیریتی نقشی بسیار مهم و کلیدی در تصمیم‌گیری‌ها و شکل‌دهی به آیندة یک سازمان ایفا می‌کند. پشتیبانی از تصمیمات سازمان یکی از وظایف شاخص حسابدار مدیریتی است.

شرح وظایف حسابدار بازرگانی

حسابدارانی که دانش‌آموخته گرایش حسابداری بازرگانی هستند، باید در زمینه‌های مختلفی از جمله نحوه کار با ماشین‌های اداری، گمرک، بورس، معاملات داخلی و خارجی و موارد این‌چنینی دانش و مهارت کافی داشته باشند. در نهایت، حسابداران بازرگانی که دارای تجربه و مهارت کافی باشند، می‌توانند در شرکت های بازرگانی مشغول به کار شوند.

شرح وظایف حسابدار مالیاتی

محاسبه انواع مالیات در شرکت های مختلف، یکی از وظایف کلیدی و روزانه حسابدار مالیاتی است. حسابداران مالیاتی که از صلاحیت و تجربه کافی برخوردار باشند، می‌توانند در ادارات مالیاتی مشغول به کار شوند.

شرح وظایف حسابدار صنعتی

دانش‌آموختگان گرایش حسابداری صنعتی می‌توانند در صنایع و شرکت‌های صنعتی مختلف به کار مشغول شوند، قیمت‌گذاری کالاهای تولید شده در هر صنعت یکی از وظایف و مسئولیت‌های اصلی این حسابداران است.

شرح وظایف حسابدار منابع انسانی

حسابدار منابع انسانی شخصی است که ناظر به هزینه‌های مربوط به پرسنل یک مجموعه است و با بررسی و سنجیدن کارایی و عملکرد پرسنل و ارائه گزارش به مقامات بالادستی، به مؤسسات و مجموعه‌ها این امکان را می‌دهد که بهترین تصمیم را در خصوص پرسنل و کارمندان خود بگیرند.

شرح وظایف حسابدار حقوقی

حسابداری حقوقی زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که یک پرونده مالی یا پرونده‌ای با جنبه‌های مالی در دادگاه مطرح باشد و قاضی برای صدور حکم نیاز به بررسی مالی و نظر کارشناس رسمی دادگستری داشته باشد. حسابدار حقوقی تمامی اسناد مالی مربوط به پرونده را بررسی کرده و گزارش کارشناسی خود را که قابل‌اعتراض است، به قاضی ارائه می‌دهد تا بتواند حکم مناسبی صادر کند.

نتیجه‌گیری

در این مطلب با علم حسابداری آشنا شدیم و فهمیدیم که حسابدار کیست و شرح وظایف حسابدار چیست؟ در ادامه اهمیت حضور حسابدار در کسب‌وکارها  و نقش تعیین‌کننده او در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک سازمان را شناختیم و با ویژگی‌ها و مهارت‌های کلیدی یک حسابدار موفق آشنا شدیم. در انتهای مقاله نیز وظایف و مسئولیت‌های مختلف یک حسابدار را برشمردیم. شما چه موردی را به شرح وظایف حسابدار اضافه می‌کنید؟