بورس چیست؟ آشنایی با اصول و انواع بازار بورس

بورس یکی از ابزارهای اقتصادی است که در تأمین مالی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری افراد نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع، بورس بازاری است که در آن افراد می‌توانند سهام شرکت‌ها، اوراق بهادار و دیگر دارایی‌ها را خریدوفروش کنند. این بازار یک پل ارتباطی میان سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها عمل کرده و ایجاد و رشد اقتصاد پایدار را موجب می‌شود.

بورس به دو نوع عمده تقسیم می‌شود که شامل بورس کالا و بورس اوراق بهادار است. در بورس کالا، معاملاتی بر روی کالاهای محسوس مانند محصولات زراعی، معدن و انرژی انجام می‌شود. درحالی‌که در بورس اوراق بهادار، تمرکز بر روی معاملاتی بر روی سهام شرکت‌ها، اوراق‌قرضه و سایر دارایی‌های مالی است. در ادامه این مقاله از وب‌سایت‌ فروشگاه اینترنتی اوراش به بررسی دقیق‌تر بورس، اصول آن و جزئیات انواع مختلف بازار بورس خواهیم پرداخت.

بورس چیست؟

بورس در حقیقت نوعی بازار مالی به‌حساب می‌آید که بستری فراهم آورده که در آن خریداران و فروشندگان به تبادل اوراق بهادار ‌بپردازند. چنانچه اشاره کردیم این بازار به دودسته اصلی بورس اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم می‌شود. در بورس اوراق بهادار، افراد قادر خواهند بود تا سهام شرکت‌ها، اوراق‌قرضه و دیگر دارایی‌های مالی را خریدوفروش کنند. به‌عبارت‌دیگر، بورس مکانیزمی است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد با سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها، به سود برسند. شرکت‌ها نیز باعرضه سهام خود در بورس، به جذب سرمایه برای توسعه و رشد خود می‌پردازند.

مزیت اصلی بورس، امکان نقدشوندگی بالای دارایی‌ها است؛ به این معنا که افراد این امکان را دارند در زمان‌های مشخص سهام خود را فروخته و به وجه نقد تبدیل کنند. این ویژگی برای سرمایه‌گذاران بسیار مناسب است و آن‌ها را به ورود به بازار بورس ترغیب می‌کند. همچنین، بورس بازار شفاف‌تری نسبت به دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری است، زیرا اطلاعات مالی و عملکرد شرکت‌ها به طور عمومی در دسترس است. در نتیجه، سرمایه‌گذاران می‌توانند تصمیمات بهتری در مورد سرمایه‌گذاری خود بگیرند. بورس تنها محلی برای خریدوفروش نیست؛ بلکه یک شاخص کلیدی از وضعیت اقتصادی کشورها نیز به‌حساب می‌آید.

تاریخچه پیدایش بورس

تاریخچه بورس به قرون‌وسطی و بازارهای اولیه تجارت برمی‌گردد. نخستین نشانه‌های مربوط به سیستم‌های تجاری که مشابه بورس امروز باشند، در اواخر قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم در کشورهای اروپایی و در شهرهایی مانند آنورترپ و ونیز مشاهده شد. در این دوره، تاجران برای تسهیل در خریدوفروش کالاها و دارایی‌ها به برقراری توافقاتی درباره قیمت‌ها و نقل‌وانتقالات مالی پرداختند. این توافق‌ها به‌تدریج باعث ایجاد ساختاری منظم‌تر برای معاملات مالی شد که به بورس معروف گردید.

در قرن هفدهم، بورس آمستردام به‌عنوان اولین بورس رسمی در جهان تأسیس شد. این بورس به تاجران امکان می‌داد که سهام شرکت‌های نوپای خود را در آنجا عرضه کنند و سرمایه‌گذاران بتوانند با خرید این سهام، در سود و زیان آن شرکت‌ها مشارکت نمایند. پس از آن، بورس‌های دیگری در سراسر اروپا و سپس در ایالات متحده شکل گرفتند. با گذر زمان، بورس‌ها به یک نهاد اقتصادی بسیار پیچیده و بزرگ تبدیل شدند که نقش حیاتی در تأمین مالی شرکت‌ها و هدایت منابع سرمایه به سمت پروژه‌های سودآور ایفا می‌کنند. امروزه بورس یکی از ارکان اصلی اقتصاد جهانی و ملی شناخته می‌شود و بسیاری از کشورها من‌جمله ایران دارای بورس‌های متعدد و متنوعی هستند.

جهت خرید نرم افزار به مشاوره نیاز دارید!؟

شماره تلفن همراه خود را وارد کنید کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

Instagram

این قسمت برای اهداف اعتبارسنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند.

نام و نام خوانوادگی(ضروری)

شماره همراه(ضروری)

Δ

مزایای بازار بورس

بازار بورس مکانی برای خریدوفروش سهام شرکت‌ها و انواع دیگر اوراق بهادار بوده و فرصت‌های متعددی را برای سرمایه‌گذاری و رشد مالی فراهم می‌آورد. در ادامه، به بررسی مزایای بازار بورس می‌پردازیم:

• بازار بورس بستری فراهم می‌آورد که سرمایه‌گذاران بتوانند در شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند و از سود آنها بهره‌مند شوند.
• باوجود انواع مختلف اوراق بهادار، سرمایه‌گذاران در دارایی‌های متنوعی از جمله سهام، اوراق‌قرضه، و ETFها سرمایه‌گذاری فرصت سرمایه‌گذاری دارند.
• یکی از خصوصیات بازار بورس، قابلیت نقدشوندگی بالای اوراق بهادار است که سرمایه‌گذاران در آن قادرند دارایی‌های خود را خریدوفروش کنند.
• بازار بورس به دلیل زیرساخت‌های قانونی و نظارتی، به سرمایه‌گذاران این اطمینان را می‌دهد که اطلاعات مربوط به شرکت‌ها به‌صورت شفاف و در دسترس است.
• امکان کسب درآمد از طریق سود تقسیمی
• ایجاد قدرت مالی برای شرکت‌ها
• بازار بورس یک نشانگر سلامت اقتصادی شناخته می‌شود و به جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی منجر می‌شود.
• فراهم‌کردن فرصت‌های شغلی
• آموزش مالی و فرهنگ سرمایه‌گذاری
• امکان استفاده از ابزارهای مالی متنوع

انواع بازار بورس

بازار بورس یک نهاد مالی معتبر به شمار می‌آید که دارای شامل بخش‌های مختلفی است که هر یک به نوع خاصی از اوراق بهادار یا کالاها پرداخته و عملکرد به خود را دارند. شناخت انواع بازار بورس به سرمایه‌گذاران فرصتی می‌دهد تا تصمیمات مالی بهتری اتخاذ کنند و بتوانند باتوجه‌به نیاز و هدف خود، در بازار مناسب سرمایه‌گذاری کنند. در ادامه به بررسی انواع بازار بورس خواهیم پرداخت.

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بازارهای مالی است که در آن سهام شرکت‌های عمومی و اوراق‌قرضه مورد معامله قرار می‌گیرد. این بازار به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بخشی از مالکیت یک شرکت را با خرید سهام آن به دست آورند و از سود آن بهره‌مند شوند. بورس اوراق بهادار تحت نظارت ارگان‌های دولتی و مالی است که اطمینان از شفافیت و صحت اطلاعات مالی شرکت‌ها را تضمین می‌کند.

عوامل مختلفی از جمله وضعیت اقتصادی، نرخ بهره، و تغییرات سیاسی بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تأثیرگذار هستند. سرمایه‌گذاران معمولاً با بررسی صورت‌های مالی و تحلیل تکنیکال اقدام به خریدوفروش سهام می‌کنند. بورس اوراق بهادار نشانه‌ای از وضعیت کلی اقتصاد یک کشور نیز محسوب می‌شود، زیرا عملکرد خوب شرکت‌ها در این بازار می‌تواند نشان‌دهنده رشد اقتصادی باشد.

بازار فرابورس

بازار فرابورس به معنای (بورس خارج از بورس) به مکانی اشاره دارد که در آن اوراق بهادار به‌صورت غیررسمی و خارج از بورس‌های ثبت‌شده اصلی مورد معامله قرار می‌گیرند. این بازار معمولاً شامل شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا است که ممکن است به دلایل مختلف نتوانند در بورس‌های بزرگ‌تر لیست شوند. بازار فرابورس به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در شرکت‌های جدید و درحال‌رشد سرمایه‌گذاری کنند و از طریق این سرمایه‌گذاری‌ها، از مزایای رشد سریع این شرکت‌ها بهره‌مند شوند.

از ویژگی‌های بارز این بازار می‌توان به نبود قواعد سخت‌گیرانه‌تر نسبت به بورس اوراق بهادار، نقدشوندگی کمتر و همچنین ریسک بالاتر اشاره کرد. سرمایه‌گذاران باید بااحتیاط بیشتری به سرمایه‌گذاری در این بازار بپردازند، چرا که ممکن است اطلاعات کمتری در مورد این شرکت‌ها وجود داشته باشد. به‌رغم این خطرات، سرمایه‌گذاری در بازار فرابورس می‌تواند منجر به بازدهی‌های بالایی نیز شود.

بازار بورس کالا

بازار بورس کالا محلی برای خریدوفروش کالاهای فیزیکی از جمله مواد خام، محصولات کشاورزی، فلزات، و انرژی‌ها شناخته می‌شود. این بازار به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا با تعیین قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا، به تجارت کالاهای خود بپردازند. بورس کالا به‌صورت رسمی و تحت نظارت نهادهای مربوطه فعالیت می‌کند و هدف آن کاهش ریسک قیمت برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است.

بورس کالا معمولاً شامل معاملات آتی و گزینه‌ها است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بر اساس پیش‌بینی‌های خود درباره‌ تغییرات قیمت کالاها، اقدام کنند. این ابزارها برای حفاظت‌کردن در برابر نوسانات قیمت بسیار مفید هستند. از جمله مزایای بازار بورس کالا می‌توان به شفافیت قیمت‌گذاری، نوسان‌های کمتر نسبت به بازارهای غیررسمی، و دسترسی آسان به اطلاعات بازار اشاره کرد. این بازار یک ابزار مهم در تجارت جهانی شناخته می‌شود و  نقش مهمی در تنظیم قیمت‌ها و تأمین نیازهای بازارهای مختلف ایفا می‌کند.

اصطلاحات مهم و رایج در بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار دارای واژه‌ها و لغات خاصی که برای درک بهتر آن ضروری است. یکی از مهم‌ترین این اصطلاحات، سهام است که به معنای نمایندگی مالکیت در یک شرکت، و قابلیت خریدوفروش آن در بورس است. سرمایه‌گذاری نیز به عمل خرید سهام یا سایر اوراق بهادار به‌منظور کسب سود اشاره دارد. سود تقسیمی به پولی اشاره دارد که شرکت‌ها به سهام‌داران خود به‌عنوان بخشی از سود خالص خودپرداخت می‌کنند.

اصطلاح دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، بازار صعودی و بازار نزولی است. بازار صعودی به وضعیتی اطلاق می‌شود که قیمت اوراق بهادار به طور مداوم در حال افزایش باشد، درحالی‌که بازار نزولی به وضعیتی اشاره دارد که قیمت‌ها در حال کاهش هستند. تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نیز به دو روش اصلی برای ارزیابی سهام و پیش‌بینی قیمت‌ها اشاره دارند. تحلیل بنیادی بر اساس عوامل اقتصادی و مالی شرکت‌ها صورت می‌گیرد، درحالی‌که تحلیل تکنیکال بیشتر به بررسی نمودار قیمت‌ها و الگوهای تاریخی می‌پردازد. دیگر اصطلاحات مهم شامل حجم معاملات (تعداد سهام معامله‌شده در یک دوره خاص) و تاریخ پرداخت (تاریخ مشخصی که سود تقسیمی به سهام‌داران پرداخت می‌شود) هستند.

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار از روش‌های مختلفی انجام گیرد که هر یک مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. یکی از متداول‌ترین روش‌ها، خرید و نگهداری است که در این روش سرمایه‌گذاران سهام را به مدت طولانی نگه می‌دارند تا از افزایش قیمت و سود تقسیمی بهره‌مند شوند. این استراتژی معمولاً برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال سود بلندمدت هستند، مناسب است.

روش دیگر معاملات روزانه است که به خریدوفروش سریع سهام در یک روز اشاره دارد. هدف از این روش کسب سود از نوسانات قیمت در کوتاه‌مدت است، ولی این روش نیاز به دانش و مهارت بالایی دارد و ریسک‌های احتمالی زیادی را نیز به همراه دارد. سرمایه‌گذاری ارزش یکی دیگر از استراتژی‌هاست که در آن سرمایه‌گذاران به دنبال شناسایی سهم‌هایی هستند که به نظر کم‌ارزش می‌آیند و انتظار دارند قیمت آنها در آینده افزایش یابد. در عوض، سرمایه‌گذاری رشد بر روی شرکت‌هایی متمرکز است که انتظار می‌رود رشد سریع‌تری داشته باشند و معمولاً دارای نرخ رشد بالای درآمد هستند.

شاخص کل قیمت بورس

شاخص کل قیمت بورس یکی از مهم‌ترین ابزارهای سنجش عملکرد بازار سرمایه است که نمایانگر تغییرات کلی قیمت سهام در یک بازه زمانی مشخص است. این شاخص یک معیار برای ارزیابی وضعیت کلی بازار و روند حرکت قیمت‌ها بوده و موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاران تصمیمات بهتری بگیرند. در بسیاری از کشورها، شامل ایران، این شاخص به‌وسیله ترکیب قیمت‌های سهام شرکت‌های بزرگ و معتبر محاسبه می‌شود.

شاخص بورس به دو نوع کلی تقسیم‌بندی شود که شامل شاخص وزنی و شاخص غیروزنی است. در شاخص وزنی، سهم شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار آنها محاسبه می‌شود و شرکت‌های بزرگ‌تر تأثیر بیشتری بر شاخص دارند. درحالی‌که در شاخص غیروزنی، هر شرکت با وزن یکسان در نظر گرفته می‌شود و تأثیر همه آنها برابر است.

تغییرات شاخص کل نشان‌دهنده سلامت اقتصادی کشور و وضعیت شرکت‌ها بوده و شناسایی روند‌های صعودی و نزولی را تسهیل می‌کند. به‌عنوان‌مثال، یک افزایش مداوم در شاخص کل نشان‌دهنده یک بازار صعودی خواهد بود که به سرمایه‌گذاران این امید را می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام دهند. به‌عکس، کاهش مداوم در شاخص هشداری درباره یک بازار نزولی و احتمال ریسک‌ های بیشتری باشد.

جمع‌بندی

بازار بورس یک نهاد مالی کلیدی است که فرصتی برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مانند سهام، اوراق‌قرضه و کالاها را فراهم می‌کند. آشنایی با اصطلاحات و روش‌های سرمایه‌گذاری، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا با اطمینان بیشتری تصمیم‌گیری کنند. شاخص کل قیمت بورس نیز معیاری برای سنجش عملکرد بازار و روند قیمت‌ها به‌حساب می‌آید. با استفاده از تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال، سرمایه‌گذاران قادر خواهند بود تا تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند و از فرصتی که بورس به آنان ارائه می‌دهد، بهره‌مند شوند.