اکوسیستم اوراش
همکاری با ما
راهنمای مطالعه
Toggleمالیات حقوق یکی از اصطلاحات رایج در زمینه مالیات و اقتصاد است، و به معنای مالیاتی است که بر اساس درآمد حاصل از حقوق و دستمزد افراد اعمال میشود. این مالیات به طور عمومی به عنوان مالیات درآمد افراد یا مالیات حقوق شناخته میشود. در بسیاری از کشورها، مالیات حقوق به صورت مستقیم از حقوق و دستمزد اعمال میشود. حقوق و دستمزد از طریق سازمانها و وزارتخانهها یا به صورت خصوصی به افراد پرداخت میشود و میزان مالیات برای هر فرد بر اساس سطح درآمدش محاسبه میشود. در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، سیستم مالیات حقوق بر اساس تراکمات و معافیتهای مختلف برای هزینههای اجتماعی، بیمههای پزشکی و سایر هزینهها تنظیم میشود، به طوری که فرد با در نظر گرفتن این عوامل ممکن است در نهایت مبلغ کمتری از درآمد خود به عنوان مالیات پرداخت کند.
در اکثر کشورها، وجوه این مالیات به صورت مستقیم از حقوق و دستمزد کسر میشود و سپس به دولت تحویل داده میشود تا از طریق آن، امکان ارائه خدمات عمومی مانند زیرساختها، آموزش، بهداشت و سایر خدمات عمومی ایجاد شود. مالیات حقوق، همانند سایر مسائل مالیاتی، به عنوان یکی از اصلیترین منابع درآمدی برای دولتها شناخته میشود و به منظور تأمین هزینههای مختلف اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته میشود.
نحوه محاسبه مالیات حقوق بسته به خط مشی و قانون هر کشور متفاوت است. در برخی کشورها مالیات حقوق به صورت مستقیم از حقوق کسر می شود، در حالی که در برخی دیگر از کشورها پرداخت مالیات بصورت ماهیانه است. همچنین، میزان مالیات حقوق معمولا به سهمی از درآمد فرد وابسته است. به بیان دیگر، با افزایش درآمد، میزان مالیات حقوق نیز افزایش خواهد یافت.
فصل سوم از باب سوم قانون مالیات های مستقیم، به مالیات بر حقوق پرداخته و در 11 ماده (از ماده 82 تا 92) قوانین و مقررات مربوط به آن بیان شده است.
طبق ماده 86 قانون مالیات های مستقیم (ق.م.م) و تبصره این ماده، مالیات بر حقوق جزو مالیات های تکلیفی محسوب شده بدین معنا که شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات حقوق پرسنل به عهده پرداخت کننده حقوق است و حقوق بگیران در قبال مالیات بر درآمد حقوق وظیفه ای ندارند.
طبق ماده 82 قانون مالیات های مستقیم درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیرنقد تحصیل می کند مشمول مالیات بر درامد حقوق است.
در هر سال و طی بخشنامه هایی که توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می شود و کارفرما موظف است مالیات تعلق گرفته به حقوق و مزایای کارکنان خود را کسر کرده و مالیات بر حقوق کارکنان را به حساب مشخص شده وزرات امور اقتصادی و دارایی واریز نماید. میزان معافیت مالیات بر حقوق بر اساس مصوبات مجلس در قانون بودجه سالانه تعیین و نحوه محاسبه مالیات را به شکل ماهانه و سالانه مشخص می نماید.
پله | درآمد سالانه از | درآمد سالانه تا | درآمد ماهانه از | درآمد ماهانه تا | نرخ مالیات حقوق |
اول | 1 | 288,000,000 | 1 | 24,000,000 | 0% |
دوم | 288,000,001 | 360,000,000 | 24,000,001 | 30,000,000 | 10% |
سوم | 360,000,001 | 456,000,000 | 30,000,001 | 38,000,000 | 15% |
چهارم | 456,000,001 | 600,000,000 | 38,000,001 | 50,000,000 | 20% |
پنجم | 600,000,001 | 800,000,000 | 50,000,001 | 66,667,000 | 25% |
ششم | 800,000,001 | بیشتر | 66,667,001 | بیشتر | 30% |
بر اساس ماده 83 ق.م.م درآمد مشمول ماليات حقوق عبارت است از حقوق (مقرری يا مزد و يا حقوق اصلی) و مزايای مربوط به شغل اعم از مستمر و يا غير مستمر قبل از وضع كسور و پس از كسر معافيت های مقرر شده.
قانون گذار در تبصره همین ماده قانونی (ماده 83 ق.م.م) درآمد غیرنقدی مشمول مالیات حقوق را به شرح زیر معرفی می کند:
مسکن با اثاثیه معادل 25% حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزايای نقدی معاف موضوع ماده 91 اين قانون) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود.
مسکن بدون اثاثیه معادل 20% حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزايای نقدی معاف موضوع ماده 91 اين قانون) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود.
اتومبیل با راننده 10% حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزايای نقدی معاف موضوع ماده 91 اين قانون) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود.
اتومبیل بدون راننده 5% حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزايای نقدی معاف موضوع ماده 91 اين قانون) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می شود.
سایر مزایای غیرنقدی به استناد بند 12 ماده 91 قانون مالیات ها مزایای غیر نقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیتهای موضوع ماده 74 قانون مالیاتهای مستقیم از شمول مالیات معاف است.
مطابق ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه های مشمول قانون کار مصوب سال 1370، پرداخت کننده حقوق موکلف است به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کارکرد معادل 60 روز آخرین مزد روزانه، به عنوان عیدی و پاداش پایان سال پرداخت نماید. همچنین مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند. قانون گذار با تعیین سقف معافیت مالیاتی برای عیدی یا پاداش پایان سال (موضوع بند 10 ماده 91 ق.م.م) بخشی از این دریافتی را مشمول مالیات معرفی نموده است. بر اساس بند سه بخشنامه معافیت سالانه حقوق به شماره 7/1401/200 مورخ 1401/2/10، عیدی پایان سال پس از کسر معافیت های مقرر قانونی از جمله معافیت موضوع بند 10 ماده 91 قانون مالیات های مستقیم، طبق مقررات ماده 85 ق.م.م مشمول مالیات است.
مطابق بند 10 ماده 91 ق.م.م، عيدی سالانه يا پاداش آخر سال معادل يک دوازدهم ميزان معافيت مالياتی موضوع ماده 84 ق.م.م از پرداخت مالیات معاف است. از آنجا که در قانون بودجه سال 1404، سقف معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده (84) قانون مالیات های مستقیم در سال 1404 مبلغ دویست و چهل میلیون (240,000,000) ریال تعیین شده است، به این ترتیب میزان معافیت مالیات عیدی سال 1404 مبلغ 240,000,000 ریال می باشد.