صورت جریان وجوه نقد چیست؟

صورت جریان وجوه نقد چیست؟

صورت جریان وجوه نقد یا Cash Slow Statement، یکی از انواع صورت‌های مالی است که نشان‌دهنده داده‌های مالی مرتبط با تراکنش‌های ورودی و خروجی یک شرکت در طول دوره مالی می‌باشد. به کمک اطلاعات موجود در این صورت مالی می‌توان پی برد که مقدار وجه نقد سازمان از چه محلی تامین شده و در چه زمینه‌هایی صرف شده است.

تفاوت صورت سود و زیان با صورت جریان وجوه نقد

تفاوت عمده صورت سود و زیان و صورت گردش وجوه نقد در این است که صورت سود و زیان بر مبنای تعهدی تهیه می‌شود؛ اما مبنای صورت گردش وجوه نقد، مبنای نقدی است؛ بنابراین هر لحظه می‌توان گردش وجوه نقد شرکت را رصد کرد. صورت جریان وجوه نقد پل ارتباطی و رابط میان ترازنامه و صورت سود و زیان است و تبادل جریانات نقدینگی سازمان را در بازه‌های تهیه صورت‌های مالی منعکس می‌کند.

کاربردها و مزایای صورت جریان وجوه نقد

از طریق بررسی اطلاعات موجود در صورت جریان وجوه نقد شرکت‌ها، می‌توان به میزان وجوه نقد مصرف شده در طی یک سال مالی پی برد. همچنین به کمک صورت جریان وجوه نقد، می‌توان به اطلاعاتی از قبیل بدهی‌ها هم پی برد. این موضوع می‌تواند تأثیر چشمگیر و تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌گیری نهایی به‌منظور انتخاب سهم مناسب برای سرمایه‌گذاری داشته باشد. برخی از کاربردهای صورت جریان وجوه نقد عبارت‌اند از:

• آگاهی از گردش مالی شرکت و سنجش میزان انعطاف‌پذیری مالی شرکت
• برنامه‌ریزی جریان‌های نقدی آتی سازمان
• شناخت و کنترل منابع و جریان تأمین مالی
• سنجش قدرت شرکت در پرداخت بدهی‌ها
• سنجش میزان تأثیر رویدادها بر گردش مالی شرکت

ساختار و استاندارد صورت جریان وجوه نقد

بر اساس ماهیت جریان‌های ورودی و خروجی (تراکنش‌ها)، صورت جریان وجوه نقد را می‌توان به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد. از اصلی‌ترین بخش‌های این ساختار می‌توان به جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی اشاره کرد. در ادامه با هر یک از موارد آشنا می‌شویم.

جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی

این قسمت از صورت جریان وجوه نقد مختص مواردی است که فعالیت‌های کلیدی و اصلی شرکت را در جهت کسب درآمد نشان می‌دهد. برای شرکت‌های تولیدی، خدماتی، و سرمایه‌گذاری این فعالیت‌ها به ترتیب شامل تولید و فروش کالا، خدمات و اطلاعات مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های موردنظر است.

جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری

در این بخش از صورت جریان وجوه نقد، فعالیت‌های مختلفی از جمله خریدوفروش دارایی، انواع تسهیلات، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت گزارش می‌شوند و همچنین پرداخت‌های نقدی به سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق بهادار نیز در این قسمت از صورت مالی قابل‌مشاهده است. خرید ماشین‌آلات، زمین، ساختمان، تجهیزات و حتی سرمایه‌گذاری در دیگر شرکت‌ها و مؤسسات همگی در صورت جریان وجوه نقد از نوع فعالیت‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند.

جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های تامین مالی

در صورت مالی جریان وجوه نقد، فقط تراکنش‌هایی گزارش می‌شوند که به تامین مالی شرکت مرتبط هستند. وجوه دریافتی و پرداختی شرکت وجه نقد موردنیازشان را از منابع خارج از شرکت تامین می‌کند. از میان جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های تامین مالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

· افزایش سرمایه از آورده نقدی

· وجوه دریافتی از انتشار سهام

· وجوه دریافتی و پرداختی مرتبط به وام‌های بانکی یا اوراق بدهی

روش‌های تهیه صورت جریان وجوه نقد

در ادامه دو روش مستقیم و غیرمستقیم را که از روش‌های اصلی برای تهیه صورت جریان وجوه نقد به شمار می‌روند توضیح می‌دهیم.

روش مستقیم

در روش مستقیم تهیه صورت جریان وجوه نقد، ابتدا سابقه ورود و خروج وجه نقد بررسی می‌شود و سپس در پایان هر ماه یا دوره مالی، داده‌های به‌دست‌آمده برای تهیه صورت جریان مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روش نسبت به روش غیرمستقیم، نیروی انسانی و ساختار سازمانی بیشتری نیاز دارد و مستلزم کنترل دقیق تراکنش‌های نقدی است. به همین دلیل، روش مستقیم بیشتر برای شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ با حجم بالای تراکنش‌های نقدی توصیه می‌شود.

روش غیرمستقیم

در روش غیرمستقیم تهیه صورت جریان وجوه نقد، تنها معاملاتی که در صورت سود و زیان ثبت شده‌اند، موردتوجه قرار می‌گیرند و برخی از معاملات برای مشاهده بهتر سرمایه در گردش حذف می‌شوند. همچنین، تراکنش‌هایی که بار مالی ندارند از صورت جریان حذف می‌شوند. باتوجه‌به کاهش تعداد تراکنش‌های نقدی، این روش کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر است و برای شرکت‌های کوچک و کسب‌وکارهای با درآمد کمتر مناسب‌تر به شمار می‌آید.

جمع‌بندی

در این مقاله از تیم تحریریه اوراش، به بررسی جریان وجوه نقد که یکی از انواع صورت‌های مالی شرکت‌ها و سازمان‌هاست پرداختیم. ابتدا تعریف کردیم که اصلاً صورت جریان وجوه نقد چیست و چه کاربردی در شرکت‌ها و سازمان‌ها دارد. سپس به بررسی ساختار این صورت مالی و دو روش برای تهیه آن پرداختیم.

سؤالات متداول

صورت جریان وجوه نقد چیست؟

صورت جریان وجوه نقد گزارشی مالی است که ورودی و خروجی پول نقد در یک دوره مشخص را نشان می‌دهد و به ارزیابی توانایی یک شرکت برای ایجاد نقدینگی و مدیریت نقدینگی کمک می‌کند.

مبنای تهیه صورت جریان وجوه نقد چیست؟

مبنای تهیه صورت جریان وجوه نقد، روش نقدی است؛ یعنی فقط جریان‌های نقدی واقعی و پرداخت‌ها و دریافت‌های نقدی ثبت می‌شوند و معاملات غیرنقدی در آن لحاظ نمی‌گردند.

روش های تهیه صورت جریان وجوه نقد چیست؟

دو روش برای تهیه صورت جریان وجوه نقد وجود دارد: روش مستقیم که بر دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی تمرکز دارد و روش غیرمستقیم که با تعدیل سود خالص شروع شده و تغییرات در دارایی‌ها و بدهی‌ها را در نظر می‌گیرد