همه‌چیز درباره مالیات بر خانه‌های خالی؛ مشمولان و مبلغ مالیات

خانه خالی از منظر قانون به ملکی اطلاق می‌شود که به‌هیچ‌عنوان توسط مالک یا مستأجر سکونت ندارد و در شهری با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر واقع شده باشد. قانونی که به‌منظور مالیات‌گیری بر املاک خالی تصویب شده است، هدفش تشویق مالکان به اجاره‌دادن این املاک و کاهش معضل مسکن در کشور است. بر اساس این قانون، مالکان باید اطلاعات مربوط به املاک خود را در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت کنند و در غیر این صورت مشمول مالیات‌های سنگینی خواهند شد. با اوراش همراه باشید تا همه چیز درباره مالیات بر خانه‌های خالی؛ مشمولان و مبلغ مالیات را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.

چرا دولت از خانه‌های خالی مالیات می‌گیرد؟

دولت مالیات بر خانه‌های خالی را به دلیل چندین دلیل مهم اعمال می‌کند. نخستین دلیل، افزایش عرضه مسکن در بازار است. با مالیات‌گیری از خانه‌های خالی، مالکان را تشویق می‌کند تا املاک خود را اجاره دهند و به‌این‌ترتیب، کمبود مسکن کاهش یابد. دیگر دلیل، جلوگیری از احتکار املاک است. برخی مالکان به علت سرمایه‌گذاری، خانه‌های خود را خالی نگه می‌دارند که این رفتار به بحران مسکن دامن می‌زند. با وضع مالیات بر خانه‌های خالی، دولت می‌خواهد مانع از انباشت املاک خالی شود و بازار مسکن را متعادل‌تر کند.

در ضمن، این مالیات به دولت فرصتی می‌دهد تا درآمد بیشتری به دست آورد و این درآمدها را به امور عمومی و زیرساخت‌های مورد نیاز جامعه اختصاص دهد؛ لذا، وضع مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند به بهبود وضعیت مسکن در کشور کمک کرده و از بی‌خانمان‌ها و کمبود مسکن جلوگیری نماید.

مالیات بر خانه‌های خالی چیست؟

مالیات بر خانه‌های خالی یک نوع مالیات است که بر اساس قانون مالیات، از مالکان املاکی که به مدت‌زمان مشخصی خالی باقی می‌مانند، دریافت می‌شود. این مالیات به‌منظور ایجاد انگیزه برای اجاره‌دادن خانه‌های خالی و کاهش تعداد این املاک وضع شده است. در واقع، این مالیات به دلیل وضعیت نامناسب مسکن در کشور که از معضلات اقتصادی و اجتماعی ناشی می‌شود، به کار گرفته می‌شود.

طبق این قانون، مالکان ملزم به ثبت اطلاعات ملک خود در سامانه ملی املاک و اسکان هستند. درصورتی‌که ملک خالی شناخته شود، نرخ‌های مالیات نسبت به سال‌های مختلف متفاوت است؛ مثلاً در سال اول، 6 برابر و در سال‌های بعدی، 12 و 18 برابر میزان اجاره آن ملک محاسبه می‌شود. این مالیات به‌عنوان یک ابزار کنترل بازار مسکن به کار می‌رود و کمک می‌کند تا از افزایش بی‌رویه قیمت مسکن جلوگیری شود. در عین حال، عزم دولت برای تامین مسکن مناسب برای مردم را نشان می‌دهد و می‌تواند به رفع مشکلات مسکن در جامعه یاری رساند.

جهت خرید نرم افزار به مشاوره نیاز دارید!؟

شماره تلفن همراه خود را وارد کنید کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

X/Twitter

این قسمت برای اهداف اعتبارسنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند.

نام و نام خوانوادگی(ضروری)

شماره همراه(ضروری)

Δ

چه خانه‌هایی مشمول این قانون هستند؟

مشمولان مالیات بر خانه‌های خالی شامل دسته‌ای از املاک هستند که شرایط مشخصی را باید داشته باشند. یکی از اصلی‌ترین شرط‌ها، قرارگیری این املاک در شهری با جمعیت بیش از 100 هزار نفر است. این شرط به‌منظور این است که دولت تمرکز بیشتری بر روی کاهش بحران مسکن در شهرهای بزرگ و پرجمعیت داشته باشد و از اختلال در این بازار جلوگیری کند.

در عین حال، اگر ملکی به‌عنوان اقامتگاه اصلی مالک شناخته شود، به‌طور کلی از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. این به این معناست که اگر مالک در یک ملک زندگی کند و آن را به‌عنوان خانه اصلی خود پس از ثبت رسمی معرفی کند، این ملک مشمول مالیات نخواهد بود. به علاوه، عدم وجود مستأجر به‌مدت مشخص و عدم استفاده از ملک توسط مالک دیگر شرط‌های مشمولیت به شمار می‌آید.

املاکی که به‌عنوان اقامتگاه فرعی ثبت شده‌اند نیز از این مالیات مستثنا هستند. به عبارتی، اگر یکی از بستگان مالک، اعم از فرزند یا همسر، در شهر دیگری زندگی کند و ملک‌های دیگری را به‌عنوان اقامتگاه فرعی معرفی کنند، این املاک مشمول مالیات نخواهند بود. همچنین، خانه‌های خالی در مناطقی که جمعیت زیر 100 هزار نفر دارند، به‌طور کامل از این قانون معاف می‌شوند. بنابراین، هر ملکی که شرایط بالا را نداشته باشد، می‌تواند از مزایای معافیت بهره‌مند شود و مالیاتی پرداخت نکند. این قوانین به مالکین اجازه می‌دهد که در صورت ساختارهای صحیح و ثبت معتبر، از پرداخت مالیات‌های سنگین جلوگیری کنند و بازار مسکن را به‌نفع جامعه مدیریت نمایند.

تفاوت خانه‌های مسکونی، تجاری، کلنگی و غیرمسکونی

در بحث مالیات بر خانه‌های خالی، تفکیک دقیق بین نوع املاک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خانه‌های مسکونی به املا اطلاق می‌شود که به ‌طور خاص برای سکونت افراد طراحی و ساخته شده‌اند. این املاک به دلیل وضعیت جاری بازار مسکن و ضرورت تأمین مسکن برای افراد جامعه، مشمول اصلی مالیات بر خانه‌های خالی هستند. در این راستا، اگر یک‌خانه مسکونی مدت طولانی خالی بماند، مالک ملزم به پرداخت مالیات خواهد بود تا از احتکار املاک جلوگیری کند و مالک را به اجاره‌دادن ترغیب نماید.

از سوی دیگر، خانه‌های تجاری که شامل فضای اداری، فروشگاه‌ها، و دیگر مکان‌هایی هستند که برای کسب‌وکار طراحی شده‌اند، به دلیل عدم استفاده برای سکونت، معمولاً در دامنه مالیات بر خانه‌های خالی قرار نمی‌گیرند. بااین‌حال، در شرایط خاصی، اگر این املاک نیز خالی بمانند و بدون استفاده باشند، ممکن است مشمول مالیات شوند، زیرا دولت به دنبال جلوگیری از رکود اقتصادی و تشویق به استفاده بهینه از منابع ملک است.

املاک کلنگی که به ساختمان‌هایی اشاره دارد که قابلیت نوسازی دارند نیز نباید از نظر دور بمانند. این املاک، حتی در نبود مستأجر، مشمول مالیات هستند. به‌علاوه، املاک غیرمسکونی مانند زمین‌های خالی نیز اگر دارای کاربری مسکونی باشند، می‌توانند تحت شرایط خاص مالیات بر خانه‌های خالی قرار بگیرند. در نتیجه، آشنایی با نوع ملک و شرایط مرتبط با آن، به مالکان این امکان را می‌دهد که از مشمول شدن در مالیات‌های غیرضروری جلوگیری کنند و به‌درستی برنامه‌ریزی مالی نمایند.

مدت‌زمان خالی بودن و معیارهای تشخیص آن

مدت زمانی که یک ملک باید خالی باقی بماند تا مشمول مالیات بر خانه‌های خالی شود، بر اساس قوانین مشخصی تعیین شده است. بر اساس این قوانین، اگر ملک به مدت بیش از 6 ماه خالی باشد، مشمول مالیات خواهد شد. به عبارت دیگر، اگر مالک ملکی در شهرهایی با جمعیت بیش از 100 هزار نفر، خانه خود را به مدت 6 ماه و بیشتر خالی نگه دارد، این ملک مشمول مالیات است.

ملاک‌های تشخیص خانه‌های خالی از طریق سامانه ملی املاک و اسکان و دیگر داده‌های الکترونیکی که مربوط به سکونت و اجاره‌نامه‌ها هستند، به دست می‌آید. پایش میدانی نیز یکی دیگر از روش‌های شناسایی این خانه‌ها است که با استفاده از گزارش‌های مردمی و بررسی‌هایی که در سطح محله‌ها و شهرها انجام می‌شود، اطلاعات جمع‌آوری می‌گردد. درصورتی‌که مالکی ملک خود را در سامانه ثبت نکند و ملک او مشمول مالیات شود، ممکن است با جرائم مربوطه مواجه شود؛ بنابراین، آشنایی با مدت‌زمان خالی بودن و معیارهای تشخیص آن برای مالکان حائز اهمیت است.

روش‌های شناسایی خانه‌های خالی

شناسایی خانه‌های خالی و مالکان آن از طریق چند روش مختلف انجام می‌شود. یکی از این روش‌ها، استفاده از سامانه ملی املاک و اسکان است که اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت املاک در کشور را فراهم می‌آورد. این سامانه اجازه می‌دهد تا مالکان اطلاعات املاک خود را ثبت کنند و از مشمولان مالیات یا معافیت‌ها مطلع شوند.

همچنین، داده‌های الکترونیکی و ثبت‌های دولتی نظیر قطعنامه‌های شهرداری و اطلاعات مربوط به انبوه‌سازی نیز به‌عنوان ابزارهای دیگری برای شناسایی املاک کمک می‌کنند. روش دیگر، پایش میدانی است که با نیروی انسانی و بازرسان انجام می‌شود و شامل بررسی‌های میدانی از محله‌ها و گزارش‌های مردمی است. در نتیجه، جمع‌آوری این داده‌ها و گزارش‌ها امکان شناسایی صحیح‌تر خانه‌های خالی را ایجاد می‌کند. همچنین، جرایم مربوط به عدم ثبت در سامانه سبب می‌شود مالکان نسبت به ثبت املاک خود در این سامانه حساس‌تر شوند و از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری کنند.

نحوه ثبت ملک در سامانه ملی املاک و اسکان

برای ثبت ملک در سامانه ملی املاک و اسکان، مالکان ابتدا باید به سایت این سامانه مراجعه کنند. پس از ورود به سامانه، با ورود اطلاعات مربوط به هویت فردی و مشخصات ملکی، ثبت‌نام آغاز می‌شود. مالکان باید اطلاعاتی از قبیل آدرس ملک، مشخصات هویتی، نوع ملک، و وضعیت فعلی آن را درج کنند. همچنین، می‌بایست مدارک مربوط به مالکیت همچون سند ملک را ضمیمه نمایند.

در نهایت، با ارسال اطلاعات، مالکان می‌توانند تأییدیه ثبت ملک را دریافت کنند. ثبت دقیق و به‌موقع ملک در این سامانه به مالکان کمک می‌کند تا از بروز مشکلات مالیاتی و مشمول شدن در مالیات بر خانه‌های خالی جلوگیری کنند. همچنین، این اقدام به دولت کمک می‌کند تا یک دیتابیس جامع از وضعیت املاک و اسکان در کشور داشته باشد و در راستای سیاست‌گذاری‌های مناسب‌تر در زمینه بازار مسکن اقدام نماید.

نحوه محاسبه مالیات بر خانه‌های خالی

نحوه محاسبه مالیات بر خانه‌های خالی به‌صورت دقیق و بر اساس ابعاد مختلفی انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین مبلغ مالیات، مدت‌زمان خالی بودن ملک است. هر چه مدت‌زمان خالی بودن بیشتر باشد، میزان مالیات بالاتر خواهد بود.

به‌عنوان‌مثال، اگر ملکی به مدت 6 ماه خالی بماند، مالیات آن معادل 6 برابر اجاره بهای ملک مورد نظر طبق نرخ‌های مشخص خواهد بود. در سال‌های بعدی، اعداد مربوط به مالیات به‌ترتیب به 12 و 18 برابر اجاره بهای ملک افزایش می‌یابد. در جدول زیر نرخ‌ها و ضرایب مالیاتی اوراق مالیاتی برای خانه‌های خالی آورده شده است:

این ضرایب بر اساس ارزش اجاره‌ای ملک تعیین می‌شوند و در صورت عدم پرداخت مالیات، مالک می‌تواند با جرائم و خسارات مربوطه مواجه شود؛ بنابراین، اطمینان از تأمین مالیات به‌موقع برای مالکان حائز اهمیت است، چراکه عدم پرداخت می‌تواند به تبعات قانونی جدی منجر شود.

مبلغ مالیات بر خانه‌های خالی چقدر است؟

مبلغ مالیات خانه خالی بر اساس تاریخ مالیاتی تعیین شده، به عواملی مثل مدت‌زمان خالی بودن، ارزش اجاره‌ای ملک، و تعدد واحدهای خالی بستگی دارد. به‌عنوان نمونه، اگر یک‌خانه به مدت 6 ماه خالی باشد و اجاره آن به عنوان 10 میلیون تومان در نظر گرفته شود، مالیات آن به صورت زیر محاسبه می‌شود:

برای 6 ماه: 6 * 10 میلیون = 60 میلیون تومان

در سال‌های بعدی، اگر ملک 12 ماه خالی باقی بماند، مقدار مالیات به 12 برابر اجاره افزایش می‌یابد:

برای 12 ماه: 12 * 10 میلیون = 120 میلیون تومان

این مقادیر در واقع حداقل و حداکثر مالیات نمی‌باشند و با تغییر ارزش اجاره و دیگر فاکتورها ممکن است دچار تغییر شوند. درهرحال، مالکان باید از جزئیات محاسبه مالیات آگاه باشند و اطلاعات خود را به‌روز نگه دارند تا از مشکلات ناشی از عدم پرداخت و جاری‌شدن جریمه‌ها جلوگیری کنند.

جمع‌بندی

باتوجه‌به توضیحات ارائه شده، مالیات بر خانه‌های خالی یک اقدام ضروری برای مدیریت بازار مسکن و جلوگیری از احتکار املاک به شمار می‌آید. با ثبت صحیح اطلاعات ملک در سامانه ملی املاک و اسکان و بهره‌گیری از نرم‌افزار حسابداری اوراش برای مدیریت مالی و محاسبه دقیق مالیات‌ها، مالکان می‌توانند از مشمول شدن در مالیات‌های سنگین جلوگیری کنند و از خدمات و امکانات دولتی بهره‌مند شوند.

این قانون در راستای کاهش مشکل مسکن و کمک به تأمین مسکن مناسب برای مردم اجرا شده و با افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی در مورد شرایط مشمولیت، از بروز مشکلات مالیاتی جلوگیری می‌کند. همچنین، مسئولیت‌های مالیاتی برای مالکان می‌تواند به‌عنوان یک معیار برای رونق اجاره‌داری و بهبود وضعیت مسکن در جامعه عمل کند. با استفاده از ابزارهای حسابداری مانند اوراش، مالکان می‌توانند محاسبات مالیاتی خود را به‌صورت دقیق و سریع مدیریت کرده و از اشتباهات و جریمه‌های احتمالی جلوگیری کنند. در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که آشنایی با قوانین مالیاتی و استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری مناسب، نه‌تنها به نفع مالکان، بلکه به نفع جامعه نیز خواهد بود.

سؤالات متداول