فاکتور برگشت از فروش چیست؟

فاکتورها به‌عنوان یکی از اسناد تجاری کلیدی، در بازارهای تجاری به طور گسترده‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرند. این اسناد شامل جزئیاتی چون نوع، تعداد و قیمت کالاهای خریداری شده هستند. در واقع، فاکتور سندی است که تأیید می‌کند خریدار در چه تاریخی، چه مقدار کالا از فروشنده و به چه بهایی خریداری کرده است. در زمینه دعاوی حقوقی، معمولاً بیشتر شکایات به دلیل اسناد عادی به وقوع می‌پیوندد.

فاکتور نه‌تنها به‌عنوان یک سند تجاری شناخته می‌شود، بلکه گاهی اوقات ابهامات و برگشت‌خوردن کالاها نیز در قالب فاکتور برگشت از فروش ثبت می‌شود. اما آیا می‌دانید فاکتور برگشت از فروش چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ در این مقاله از سری مطالب آموزشی حسابداری اوراش به بررسی دقیق فاکتور برگشت از فروش خواهیم پرداخت. ما را در این بررسی جامع همراهی کنید.

فاکتور برگشت از فروش چیست

فاکتور برگشت از فروش یکی از اسناد مهم مالی و حسابداری است که زمانی صادر می‌شود که مشتری کالای خریداری‌شده را به دلایلی مانند معیوب‌بودن، مغایرت با سفارش، یا عدم رضایت بازمی‌گرداند. این فاکتور نشان‌دهنده بازگشت کالا به فروشنده و اصلاح مبلغ فروش ثبت‌شده در دفاتر مالی است. به بیان دیگر، فاکتور برگشت از فروش باعث می‌شود که فروش ثبت‌شده در حساب‌ها کاهش یابد و بدهی یا طلب خریدار و فروشنده دوباره تعدیل شود.

اهمیت این فاکتور در این است که مستندات مالیاتی و ارزش افزوده بر اساس آن اصلاح می‌شوند. اگر برگشت از فروش ثبت نشود، فروشنده مجبور به پرداخت مالیات و عوارضی خواهد بود که در واقع تحقق پیدا نکرده است؛ بنابراین، صدور این فاکتور هم برای خریدار و هم برای فروشنده یک الزام قانونی و مالیاتی به شمار می‌رود.  از سوی دیگر، فاکتور برگشت از فروش علاوه بر نقش قانونی، در بهبود شفافیت مالی نیز اهمیت دارد. شرکت‌ها با استفاده از این فاکتور می‌توانند به‌راحتی میزان کالاهای مرجوعی را بررسی کرده و کیفیت خدمات خود را بهبود ببخشند. به همین دلیل، در سیستم‌های حسابداری پیشرفته همواره بخش جداگانه‌ای برای ثبت و مدیریت فاکتورهای برگشت از فروش طراحی می‌شود.

فاکتور برگشت از فروش رسمی چیست

فاکتور برگشت از فروش رسمی همانند فاکتور فروش رسمی، باید بر اساس ضوابط و مقررات وزارت امور اقتصادی و دارایی تنظیم شود. این نوع فاکتور برخلاف فاکتور غیررسمی که صرفاً برای اطلاع مشتری صادر می‌گردد، دارای شماره‌سریال معتبر، مهر و امضای فروشنده و خریدار، و اطلاعات کامل مربوط به کالا و معامله است. اهمیت این فاکتور در آن است که تنها اسناد رسمی و قانونی هستند که توسط سازمان امور مالیاتی به رسمیت شناخته می‌شوند.

در واقع، فاکتور برگشت از فروش رسمی سندی است که امکان اصلاح حساب‌های مالیاتی را فراهم می‌سازد. برای مثال، اگر کالایی بازگردانده شود؛ اما فاکتور رسمی برگشت از فروش صادر نشود، فروشنده همچنان موظف به پرداخت مالیات آن فروش خواهد بود. این موضوع علاوه بر ایجاد فشار مالی، می‌تواند مشکلات قانونی نیز برای شرکت ایجاد کند.

همچنین فاکتور رسمی برگشت از فروش باید شامل اطلاعاتی همچون تاریخ صدور، نام و کد اقتصادی طرفین معامله، شرح کالاهای برگشتی، تعداد، مبلغ واحد، ارزش افزوده و جمع کل باشد. رعایت این موارد باعث می‌شود که فاکتور از سوی سازمان امور مالیاتی پذیرفته شود. به طور خلاصه، فاکتور برگشت از فروش رسمی ابزاری ضروری برای تطابق حسابداری شرکت‌ها با قوانین مالیاتی و جلوگیری از مغایرت‌های قانونی است.

جهت خرید نرم افزار به مشاوره نیاز دارید!؟

شماره تلفن همراه خود را وارد کنید کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

Instagram

این قسمت برای اهداف اعتبارسنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند.

نام و نام خوانوادگی(ضروری)

شماره همراه(ضروری)

Δ

برگشت از فروش و تخفیفات چیست و چه ماهیتی دارد؟

برگشت از فروش و تخفیفات، حسابی است در دفاتر مالی که برای ثبت کاهش در میزان فروش استفاده می‌شود. این حساب به‌نوعی حساب مقابل فروش محسوب می‌شود و ماهیت آن بدهکار است. یعنی هرگاه مشتری کالایی را بازگرداند یا فروشنده بابت نقص کالا تخفیفی ارائه دهد، مبلغ آن در این حساب ثبت می‌شود.

ماهیت اصلی این حساب کاهش درآمد فروش است. به‌عبارت‌دیگر، اگر شرکتی در طول یک سال مالی میزان قابل‌توجهی برگشت از فروش و تخفیف داشته باشد، رقم خالص فروش کاهش خواهد یافت و این موضوع مستقیماً بر سودآوری شرکت اثرگذار است.

از دیدگاه مالیاتی نیز برگشت از فروش و تخفیفات اهمیت زیادی دارد. چون مالیات و عوارض ارزش افزوده بر مبنای فروش خالص محاسبه می‌شود، بنابراین مرجوعی‌ها و تخفیفات باید به‌درستی ثبت و مستند شوند تا مالیات اضافه‌پرداخت نشود. اگر این حساب به طور صحیح ثبت نگردد، علاوه بر ایجاد مغایرت در صورت‌های مالی، ممکن است باعث رد دفاتر مالیاتی شرکت شود.  در واقع باید گفت که برگشت از فروش و تخفیفات علاوه بر جنبه مالی، جنبه مدیریتی نیز دارد. بررسی این حساب می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد کیفیت کالاها، رضایت مشتریان و سیاست‌های قیمت‌گذاری شرکت در اختیار مدیران قرار دهد.

انواع تخفیفات و برگشت از فروش کالا

برای درک بهتر موضوع برگشت از فروش و تخفیفات، لازم است انواع مختلف تخفیفات که در معاملات تجاری رایج هستند را بررسی کنیم. تخفیفات می‌توانند به دلایل گوناگونی اعطا شوند؛ گاهی برای تشویق مشتری به پرداخت نقدی، گاهی برای خرید عمده، یا حتی برای جبران نقص کالا. هر کدام از این تخفیفات ماهیت متفاوتی در حسابداری دارند و ثبت آن‌ها نیز باید مطابق اصول باشد. در ادامه مهم‌ترین انواع تخفیفات و برگشت از فروش کالا توضیح داده می‌شوند.

تخفیفات نقدی

تخفیف نقدی نوعی مشوق است که فروشنده برای ترغیب مشتریان به پرداخت سریع‌تر بدهی‌های خود ارائه می‌دهد. در این حالت خریدار اگر وجه فاکتور را قبل از موعد مقرر پرداخت کند، درصدی تخفیف دریافت خواهد کرد. این تخفیف بیشتر در فروش‌های نسیه کاربرد دارد و باعث بهبود جریان نقدی فروشنده می‌شود. در حسابداری، تخفیف نقدی معمولاً به‌عنوان هزینه مالی ثبت می‌شود نه کاهش فروش.  تخفیف تجاری

تخفیف تجاری به کاهش قیمت عرف کالا در بازار توسط فروشنده گفته می‌شود. این نوع تخفیف بیشتر در معاملات عمده یا قراردادهای بلندمدت به مشتریان اعطا می‌شود. تخفیف تجاری معمولاً در فاکتور فروش لحاظ می‌شود و در دفاتر حسابداری به‌صورت جداگانه ثبت نمی‌گردد، زیرا به‌عنوان بخشی از سیاست قیمت‌گذاری تلقی می‌شود. هدف اصلی آن جذب مشتریان عمده و افزایش حجم فروش است.

تخفیف توافقی

تخفیف توافقی نتیجه مذاکره مستقیم میان فروشنده و خریدار است. در این نوع تخفیف، طرفین بر سر یک قیمت پایین‌تر از قیمت اولیه توافق می‌کنند. این موضوع می‌تواند به دلایل مختلفی مثل شرایط بازار، توان مالی خریدار یا روابط بلندمدت تجاری رخ دهد. تخفیف توافقی همانند تخفیف تجاری در دفاتر جداگانه ثبت نمی‌شود و بخشی از قیمت نهایی فروش محسوب می‌گردد.

تخفیف به علت نقص و معیوب‌بودن کالا

یکی از رایج‌ترین انواع تخفیفات، تخفیف به دلیل نقص یا معیوب‌بودن کالا است. در این حالت، مشتری به‌جای بازگرداندن کالا، مبلغی تخفیف از فروشنده دریافت می‌کند. این نوع تخفیفات در حسابداری در حساب برگشت از فروش و تخفیفات ثبت می‌شوند و باعث کاهش درآمد فروشنده می‌گردند. اهمیت ثبت دقیق این تخفیف در آن است که به ‌طور مستقیم بر مالیات و ارزش افزوده اثر می‌گذارد.

تخفیف‌های ارجاعی

تخفیف‌های ارجاعی به تخفیف‌هایی گفته می‌شود که فروشنده به مشتریان وفادار خود یا در صورت معرفی مشتریان جدید اعطا می‌کند. این نوع تخفیف ابزاری برای بازاریابی و افزایش سهم بازار محسوب می‌شود. در حسابداری، بسته به شرایط، ممکن است به‌عنوان هزینه بازاریابی یا کاهش درآمد فروش ثبت شود. تخفیف‌های ارجاعی علاوه بر اثر مالی، نقش مهمی در افزایش رضایت مشتری و جذب مشتریان جدید دارند.

بخش‌نامه مالیاتی برگشت از فروش

یکی از موضوعات مهم در حوزه حسابداری و مالیات، توجه به بخش‌نامه‌های مالیاتی در خصوص برگشت از فروش است. سازمان امور مالیاتی کشور تأکید دارد که برای پذیرش برگشت از فروش در محاسبات مالیاتی، مستندات لازم باید به طور کامل ارائه شوند. طبق این بخش‌نامه‌ها، مبنای تعلق مالیات و عوارض ارزش افزوده، عرضه واقعی کالا یا خدمت است؛ بنابراین اگر معامله‌ای محقق نشود یا کالایی بازگردانده شود، مالیات آن نیز موضوعیت نخواهد داشت.

به‌عبارت‌دیگر، در صورت بازگشت کالا یا فسخ معامله، فروشنده و خریدار باید فاکتور برگشت از فروش را ثبت و در سامانه‌های مالیاتی اصلاحات لازم را اعمال کنند. اگر این کار انجام نشود، مالیات و عوارض همچنان قابل مطالبه خواهد بود.

همچنین بخش‌نامه‌ها بر اهمیت اصلاح به‌موقع فاکتورها در سامانه‌های ارزش افزوده و ماده ۱۶۹ تأکید دارند. بر اساس قوانین، مودیان مالیاتی در هر دوره مالی تنها یک‌بار امکان اصلاح فاکتورهای ثبت‌شده را دارند؛ بنابراین، شرکت‌ها باید نهایت دقت را در ثبت و گزارش‌گیری داشته باشند تا از بروز مشکلات احتمالی نظیر رد دفاتر یا جریمه‌های مالیاتی جلوگیری شود.

راهکار قبولی برگشت از فروش توسط سازمان امور مالیاتی

برای‌آنکه فاکتورهای برگشت از فروش توسط سازمان امور مالیاتی مورد پذیرش قرار گیرند، رعایت چند نکته الزامی است. نخست آنکه برگشت از فروش تنها برای کالاهای فروخته‌شده صادر می‌شود و شامل خدمات نخواهد شد. همچنین، صدور فاکتور برگشت از فروش با شماره‌گذاری صحیح و متوالی ضروری است.

یکی از مهم‌ترین راهکارها، نگهداری کلیه فاکتورهای سال‌های گذشته و ارائه آن‌ها به ممیزین مالیاتی در صورت نیاز است. علاوه بر این، فاکتور برگشت از فروش باید به طور رسمی و مطابق با مقررات وزارت اقتصاد تنظیم شود و همراه با سند حسابداری مربوطه در دفاتر ثبت گردد.

از دیگر موارد مهم، چاپ فاکتور برگشت از فروش و ارائه نسخه آن به سازمان امور مالیاتی است. همچنین توصیه می‌شود شرکت‌ها مستندات مربوط به حمل‌ونقل و تحویل کالا را نیز نگهداری کنند تا در صورت لزوم به‌عنوان مدارک تکمیلی ارائه شوند.  در حقیقت، برای اطمینان از پذیرش این فاکتورها، ثبت دقیق و به‌موقع آن‌ها در سامانه‌های مالیاتی ضروری است. این اقدامات نه‌تنها از رد دفاتر جلوگیری می‌کند؛ بلکه باعث شفافیت مالی و کاهش ریسک‌های مالیاتی خواهد شد.

چگونگی ثبت برگشت از فروش

در حسابداری، ثبت برگشت از فروش به روش حسابداری (ادواری یا دائمی) و نوع معامله (نقدی یا نسیه) بستگی دارد. هدف از این ثبت‌ها انعکاس صحیح کاهش فروش و اصلاح موجودی کالا و حساب‌های دریافتنی است. در ادامه نحوه ثبت در فروش نقدی و نسیه بررسی می‌شود.

ثبت در فروش نقدی

در فروش نقدی، مشتری مبلغ کالا را همان زمان پرداخت می‌کند. اگر کالا برگشت داده شود، فروشنده باید وجه نقد را به مشتری بازگرداند و هم‌زمان حساب برگشت از فروش را بدهکار کند. در روش ادواری، ثبت به شکل زیر است:

• برگشت از فروش بدهکار
• صندوق بستانکار

در روش دائمی علاوه بر ثبت فوق، اصلاح موجودی کالا و بهای تمام شده نیز انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود هم حساب درآمد و هم موجودی کالا به‌درستی تعدیل شود.

ثبت در فروش نسیه

در فروش نسیه، مشتری مبلغ کالا را در آینده پرداخت می‌کند؛ بنابراین هنگام برگشت کالا، بدهکاران تجاری کاهش می‌یابد. در روش ادواری ثبت به شکل زیر است:

• برگشت از فروش بدهکار
• بدهکاران تجاری بستانکار

در روش دائمی علاوه بر این ثبت، موجودی کالا بدهکار و بهای تمام‌شده کالا بستانکار می‌شود. به‌این‌ترتیب هم درآمد فروش و هم موجودی کالا اصلاح می‌شوند.

نمونه فاکتور برگشت از فروش در نرم‌افزار اوراش

نرم‌افزارهای حسابداری مانند اوراش امکانات متنوعی برای ثبت و مدیریت فاکتور برگشت از فروش در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در این نرم‌افزار، کاربر می‌تواند با انتخاب گزینه برگشت از فروش در ماژول فروش، فاکتور مربوطه را ایجاد کند. فاکتور برگشت از فروش در اوراش شامل اطلاعاتی مانند شماره فاکتور اصلی، تاریخ برگشت، نام مشتری، کد کالا، تعداد، مبلغ، مالیات و ارزش افزوده است.

یکی از مزایای اوراش این است که بلافاصله پس از ثبت فاکتور برگشت از فروش، اسناد حسابداری مرتبط به‌صورت خودکار در سیستم ایجاد می‌شود. این موضوع خطر خطای انسانی را کاهش داده و سرعت فرایند حسابداری را افزایش می‌دهد.

همچنین نرم‌افزار اوراش امکان چاپ فاکتور رسمی برگشت از فروش را فراهم می‌کند تا در صورت نیاز به ممیزین مالیاتی ارائه شود. علاوه بر این، گزارش‌های تحلیلی از میزان کالاهای برگشتی و اثر آن بر فروش خالص نیز در دسترس مدیران قرار می‌گیرد. این قابلیت‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند کنترل بهتری بر فرایندهای مالی خود داشته باشند و درعین‌حال با مقررات مالیاتی نیز همگام باشند.

جمع‌بندی

برگشت از فروش و تخفیفات یکی از بخش‌های مهم حسابداری و مالیاتی است که نقش کلیدی در شفافیت مالی شرکت‌ها ایفا می‌کند. این فرایند زمانی رخ می‌دهد که کالا به هر دلیلی به فروشنده بازگردانده شود یا فروشنده برای جبران نقص کالا و یا تشویق مشتری تخفیفی ارائه دهد. ثبت صحیح این موارد در حسابداری باعث می‌شود فروش خالص و سود واقعی شرکت به‌درستی محاسبه شود.

از نظر قانونی، صدور فاکتور رسمی برگشت از فروش الزامی است. این فاکتور باید مطابق قوانین وزارت اقتصاد تنظیم شود تا توسط سازمان امور مالیاتی پذیرفته گردد. همچنین بخش‌نامه‌های مالیاتی تأکید دارند که اصلاح فاکتورهای برگشتی باید در سامانه‌های مربوطه انجام شود.

علاوه بر جنبه قانونی، بررسی برگشت از فروش می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در خصوص کیفیت کالا، سیاست‌های بازاریابی و رضایت مشتری ارائه کند. نرم‌افزارهایی مانند اوراش با ساده‌سازی فرایند ثبت و گزارش‌گیری، کمک بزرگی به شرکت‌ها در مدیریت این موضوع می‌کنند. در نهایت، رعایت اصول حسابداری و مقررات مالیاتی در این زمینه، کلید موفقیت و جلوگیری از مشکلات مالی و قانونی است.