سامانه مودیان اوراش
راهکار دورکاری اوراش
اپلیکیشن های موبایل
وب سرویس اوراش
ویژه اصناف و مشاغل
حسابداری یکی از رشته‌های پر متقاضی و پر رونق در دانشگاه‌ها به شمار می‌رود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های کشور مشغول به کار شوند. این رشته شاخه‌ها و گرایش‌های مختلفی دارد و هرکدام از شاخه های حسابداری وظایف و مسئولیت‌های متفاوتی دارند. در این مقاله با دروس رشته حسابداری در دانشگاه، مهارت‌های موردنیاز برای ورود به بازار کار و مهم‌ترین شاخه های حسابداری آشنا خواهیم شد.
آشنایی با رشته حسابداری
حسابداری علم گزارشگری و بررسی فعالیت‌های مالی شرکت‌ها، مؤسسات، سازمان‌ها و به‌طورکلی کسب‌وکارهاست. حسابداران وضعیت کلی شرکت‌ها و مؤسسات را به زبان اعداد و ارقام تبدیل می‌کنند و به‌این‌ترتیب مشخص می‌کنند که شرکت در مسیر سوددهی است یا ضرردهی است.
گزارش‌های مالی نمایانگر وضعیت کلی یک شرکت هستند و جزئیاتی از درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، سرمایه، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را ارائه می‌دهند. این گزارش‌ها به‌گونه‌ای تهیه می‌شوند که هر فرد با مطالعه دقیق آنها بتواند تصویر جامعی از وضعیت کنونی شرکت، عملکرد گذشته آن و همچنین چشم‌اندازهای آینده‌اش به دست آورد. این اطلاعات به تحلیل‌گران، سرمایه‌گذاران و سایر ذی‌نفعان کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌ای در خصوص شرکت بگیرند و درک بهتری از وضعیت مالی و عملکرد کلی شرکت پیدا کنند.
رشته حسابداری یکی از رشته‌هایی است که تقاضای روزافزونی برای آن وجود دارد و فارغ‌التحصیلان این رشته در صورت داشتن مهارت‌های نرم و سخت لازم، می‌توانند در انواع شاخه های حسابداری و مکان‌های مختلفی از قبیل شرکت‌ها، مؤسسات یا سازمان‌ها مشغول به کار شوند.
دروس رشته حسابداری در دانشگاه
در دانشگاه‌های داخل کشور، رشته حسابداری شامل 144 واحد درسی است. دروس پایه و تخصصی رشته حسابداری در دانشگاه عبارتند ار:
(دروس پایه) روان‌شناسی عمومی، مبانی جامعه‌شناسی، اصول علم اقتصاد خرد، اصول علم اقتصاد کلان، ریاضیات پایه، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کاربرد کامپیوتر، پژوهش عملیاتی ۱ و ۲، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، پول و ارز بانکداری، مبانی سازمان و مدیریت، توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، مالیه عمومی و خط‌مشی دولت‌ها، روش تحقیق و مآخذ شناسی، مبانی و کاربرد کامپیوتر
(دروس تخصصی) اصول حسابداری ۱ و ۲ و ۳، حسابداری میانه ۱ و ۲، حسابداری پیشرفته ۱ و ۲، حسابداری صنعتی ۱ و ۲، حسابداری صنعتی ۱ و ۲ و ۳، حسابرسی ۱ و ۲، حسابداری و حسابرسی دولتی، حسابداری مالیاتی، اصول تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری، متون حسابداری ۱ و ۲
مهارت‌های موردنیاز حسابداری
تسلط به دانش حسابداری یا به‌اصطلاح مهارت‌های سخت برای شروع فعالیت در حوزه حسابداری ضروری‌اند، اما کافی نیستند. یک حسابدار موفق، حسابداری است که در کنار مهارت‌های سخت این رشته، مانند توانایی کار با نرم‌افزارهای مختلف حسابداری و تسلط بر مفاهیم پایه‌ای این حوزه، به مهارت‌های نرمی از قبیل مهارت‌های سازمانی، مهارت‌های حل مسئله، مهارت‌های مدیریت زمان و… نیز مسلط است. حسابدار ماهر و باتجربه می‌تواند در هر یک از شاخه های حسابداری مشغول به کار شود.
مسیر شغلی حسابداری
مطمئن‌ترین و شناخته‌شده‌ترین راه برای ورود به حرفه حسابداری، تحصیل این رشته در مقطع کارشناسی و در دانشگاه است. دانشجویان و فارغ‌التحصیلان هریک از شاخه های حسابداری، پس از پایان تحصیلات یا در حین دوران دانشجویی می‌توانند به‌عنوان کارآموز حسابداری در شرکت‌ها تجربه کسب کنند و سپس در صورت احراز صلاحیتشان، استخدام شوند. البته مسیر شغلی حسابداری به همین مورد ختم نمی‌شود.
یکی دیگر از راه‌های ورود به حرفه حسابداری و فعالیت به‌عنوان یک حسابدار، دریافت مدرک دیپلم حسابداری در دبیرستان و فعالیت به‌عنوان کارآموز حسابداری است. در این صورت بعد گذشت مدت زمانی مشخص و کسب تجربه، می‌توان به حسابدار در شرکت های مختلفی مشغول به کار شد. سومین راه برای کسب دانش حسابداری و شروع به کار در این حوزه، شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر است. بسیاری از این دوره‌ها دانش حسابداری و مهارت‌های ضروری برای ورود به بازار کار را آموز می‌دهند و افراد علاقه‌مند با گذراندن این دوره‌ها و کسب مدرک پایان دوره، آمادگی ورود به حرفه حسابداری را پیدا می‌کنند.
بازار کار و درآمد حسابداری
فارغ‌التحصیلان و دانشجویان رشته حسابداری پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، به‌شرط داشتن مهارت‌های نرم و سخت لازم برای ورود به بازار کار، می‌توانند در هر یک از شاخه های حسابداری از قبیل حسابداری مدیریتی، حسابداری مالی، حسابداری دولتی، حسابداری صنعتی و… فعالیت کنند.
امروزه بازار کار رشته حسابداری در داخل و خارج از کشور بسیار مساعد و پر رونق است، اما نکته مهم اینجاست که رقابت برای استخدام در شرکت‌ها نیز بسیار بالاست. تسلط کامل بر مهارت نرم، مهارت‌های سازمانی و داشتن مهارت سخت شاخص در حوزه حسابداری، مواردی‌اند که تا حدی تضمین‌کننده استخدام افراد در شرکت‌ها و سازمان‌ها به شمار می‌روند.
حسابداری در داخل و خارج از کشور
در داخل کشور، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکترا می‌توان دانش حسابداری را فراگرفت. دوره‌های آموزشی بسیاری نیز وجود دارند که دانش حسابداری موردنیاز برای ورود به بازار کار در هر یک از شاخه های حسابداری را آموزش می‌دهند. بازار کار رشته حسابداری در داخل کشور مساعد است و اکثر فارغ‌التحصیلان این رشته، در صورت داشته مهارت‌های نرم و سخت لازم برای ورود به بازار کار، می‌توانند در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به‌عنوان حسابدار مشغول به کار شوند. تعدادی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های داخل کشور برای تحصیل شاخه های حسابداری عبارت‌اند از:
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه تهران
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه بوعلی سینا همدان
- دانشگاه مازندران
رشته حسابداری در خارج از کشور نیز شرایط بسیار خوبی دارد. افراد در صورت داشتن سابقه و تجربه کاری و تحصیلی مناسب در حوزه حسابداری می‌توانند به‌عنوان حسابدار به تحصیل یا کار در خارج از کشور مشغول شوند. سطح زبان انگلیسی مناسب، رزومه قوی و تجربه کافی در زمینه حسابداری سه مورد از کلیدی‌ترین پیش‌نیازها برای تحصیل یا کار در خارج از کشور به شمار می‌روند.
آشنایی با شاخه‌ها و گرایش‌های حسابداری
رشته حسابداری در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکترا به زیرشاخه‌ها و گرایش‌های متعددی تقسیم می‌شود. درصورتی‌که قصد ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکترای رشته حسابداری را دارید، بهتر است با هرکدام از زیرشاخه های حسابداری آشنا شوید. هر کدام از این زیرشاخه‌ها وظایف و مسئولیت‌های ویژه‌ای دارند که ممکن است با سایر شاخه های حسابداری متفاوت باشد. در ادامه با انواع شاخه های حسابداری آشنا می‌شویم.
حسابرسی
حسابرسی، گرایشی از حسابداری است که وظیفه‌اش بررسی صورت‌ها و گزارش‌های مالی شرکت‌هاست. حسابرس باید اطلاعات مالی ارائه شده را صحت سنجی کند. حسابرس‌ها به دو شکل سازمانی و مستقل می‌توانند فعالیت کنند. به زبان دیگر، حسابرس‌ها می‌توانند افرادی از داخل سازمان یا از خارج سازمان باشند. حسابرس‌های خارجی افرادی‌اند که از سوی مؤسسه‌های حسابرسی به‌منظور انجام امور حسابرسی به شرکت های موردنظر فراخوانده می‌شوند، اما حسابرس‌های داخلی همان حسابداران شرکت محسوب می‌شوند.
حسابداری منابع انسانی
منابع انسانی در شرکت‌ها و سازمان‌های اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین دارایی‌ها محسوب می‌شوند. به همین دلیل، مدیریت مالی مرتبط با این منابع بخش مهمی از حوزه حسابداری منابع انسانی را تشکیل می‌دهد. حسابدار منابع انسانی شخصی است که کارش رسیدگی به امور مالی مرتبط با منابع انسانی از قبیل مرخصی‌ها، حقوق و دستمزد و موارد این‌چنینی است. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در بسیاری از شرکت‌های دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند.
حسابداری مالیاتی
حسابداری مالیاتی یکی از زیرشاخه‌ها و گرایش‌های مهم و استراتژیک حسابداری است. حسابدار مالیاتی فردی است که برخی از وظایفش تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی و محاسبه مالیات‌بردرآمد بر اساس قوانین و مقررات موجود است. بخش زیادی از هزینه‌های شرکت‌ها، هزینه‌هایی است که سالانه به‌منظور پرداخت مالیات‌های مختلف انجام می‌شود؛ به همین دلیل، برای بسیاری از شرکت‌ها، وجود یک حسابدار مالیاتی که بتواند از طریق اشراف به قوانین این حوزه، هزینه‌های مالیات را کاهش بدهد، امری حیاتی است.
افرادی که در این شاخه از شاخه های فعالیت می‌کنند، به شرکت‌ها و سازمان‌ها در مواردی از قبیل کاهش پرداخت مالیات، تهیه گزارش‌های مالیاتی، ارائه راهکارهای کاهش مالیات، و مشاوره در خصوص تأثیر مالیات بر کسب‌وکار کمک می‌کنند. حسابداران مالیاتی باید به قوانین مالیاتی کشور خودآگاهی کامل داشته باشند، زیرا این قوانین در کشورهای مختلف متفاوت هستند و حتی در یک کشور نیز مدام در حال تغییرند.
حسابدار دولتی
یکی دیگر از گرایش‌های رشته حسابداری، حسابداری دولتی است. یکی از وظایف کلیدی فارغ‌التحصیلان این رشته و افرادی که به‌عنوان حسابدار دولتی مشغول به کار هستند، کاهش هزینه‌ها و مخارج دولت است. حسابدار دولتی دخل‌وخرج و امور مالی دولت را مدیریت می‌کند و در تدوین بودجه سالانه هر کشور نیز نقش دارد.
حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی، یکی دیگر از شاخه های حسابداری است. اصلی‌ترین وظیفه حسابداران صنعتی، بررسی هزینه‌های تمام‌شده برای تولید هر محصول و برآورد میزان فروش است. شروع انقلاب صنعتی و رشد خیره‌کننده صنایع مختلف، جایی است که می‌توان از آن به‌عنوان تاریخ به‌وجودآمدن حسابداری صنعتی نام برد. امروزه این شاخه از شاخه های حسابداری بازار کار مناسبی در کشور دارد و به همین دلیل طرف‌داران و متقاضیان فراوانی نیز دارد.
حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت، یکی از شاخه های حسابداری است که هم‌بستگی بسیار زیادی با کسب‌وکار، در معنای عام آن دارد. ارائه گزارش قیمت تمام شده محصولات، میزان تولید و مخارج کسب‌وکار، بررسی ظرفیت تولید محصولات و تجهیزات کارخانه، همه‌وهمه بخشی از وظایف یک حسابدار مدیریتی‌اند. حسابدار مدیریتی نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در رشد، پیشرفت و سودآوری کسب‌وکارها دارد و می‌تواند به‌عنوان مشاور مالی در کنار مدیران ارشد و عالی‌رتبه شرکت‌ها مشغول به کار شود.
حسابداری مالی
حسابداری مالی، یکی از اصلی‌ترین شاخه های حسابداری است که به نام حسابداری گزارشگری هم شناخته می‌شود. حسابداران مالی، به‌منظور تهیه و تنظیم صورت‌های مالی، از نرم‌افزارها و ابزارهای مخصوص این کار استفاده می‌کنند. بانک‌ها و مؤسسات مالی بیشترین میزان استخدام این نوع حسابداران را دارند. بستانکاری‌ها و بدهکاری‌های بانک‌ها و مؤسسات مالی از طریق تحلیل و بررسی صورت‌های مالی انجام می‌شود و این کار از وظایف حسابدار مالی است. سایر وظایف حسابدار مالی عبارت‌اند از: تنظیم ترازنامه‌ها، تنظیم گزارش‌های سود و زیان، بررسی تمامی فعالیت‌های مالی شرکت، مشاوره سرمایه‌گذاری و… .
حسابداری هزینه (بهای تمام شده)
حسابداری هزینه، یکی از شاخه های حسابداری است که تمامی هزینه‌های مربوط به تولید یک کالا یا خدمات را بررسی می‌کند. این کار وظیفه حسابدار بهای تمام شده است. بهای تمام شده هر کالا یا خدمات نیز زمانی مشخص می‌شود که هزینه‌ها و مخارج صرف شده برای تولید آن کالا یا خدمات مشخص شده باشند.
پردرآمدترین شغل‌ها در حسابداری
امروزه دیگر نمی‌توان کسب‌وکاری را پیدا کرد که برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف حسابداری و افرادی که در این حوزه مهارت و تجربه دارند، صندلی خالی و موقعیت شغلی نداشته باشد. با وجود این، برخی از شغل‌ها در میان شاخه های حسابداری وضعیت درآمدی بهتری در مقایسه با سایر مشاغل دارند. در یک نگاه، برخی از مشاغل پر درآمد شاخه های حسابداری عبارت‌اند از:
- تدریس حسابداری: در میان انواع شاخه های حسابداری، تدریس یکی از پردرآمد ترین مشاغل است. اساتید حسابداری دانش این رشته را به افرادی که مشتاق کسب دانش در حوزه حسابداری هستند، انتقال می‌دهند و وظیفه تدوین برنامه درسی این حوزه را نیز به عهده دارند.
- حسابدار مالیاتی: حسابداران مالیاتی از طریق تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی و تسلط بر قوانین مالیات، در پی کاهش هزینه‌های مالیاتی شرکت‌ها و مؤسسات هستند.
- توسعه‌دهنده نرم‌افزار حسابداری: افزایش حجم فعالیت‌های اقتصادی و مالی کسب‌وکارها باعث شده تا شیوه‌های سنتی حسابداری دیگر کارآمد نباشند. توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای حسابداری از طریق تولید و عرضه ابزارها ونرم افزارهای مختلف، به این چالش پاسخ می‌دهند.
- مدیر مالی: مدیر مالی فردی است که وظیفه تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و تعیین اهداف مالی کسب‌وکار به عهده اوست. مدیر مالی تیم مالی یک شرکت را مدیریت می‌کند و در تفسیر صورت‌های مالی تبحر و تجربه ویژه‌ای دارد.
- تحلیلگر مالی: ارزیابی و بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای شرکت های مختلف، یکی از وظایف تحلیلگر مالی است. تحلیلگر مالی به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران مختلف، با هدف کسب سود بیشتر و جلوگیری از ضرر و زیان، مشاوره می‌دهد.
- حسابرسی: حسابرس فردی است که به بررسی و ارزیابی صحت و دقت گزارش‌های مالی و اسناد یک شرکت یا سازمان می‌پردازد. حسابرس می‌تواند فردی از داخل سازمان یا از خارج سازمان باشد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله، ابتدا با رشته حسابداری و بازار کار آن در داخل و خارج از کشور آشنا شدیم، سپس دروس دانشگاهی این رشته را بررسی کردیم و مهارت‌های ضروری برای ورود به بازار کار رشته حسابداری را ذکر کردیم. در انتهای مقاله نیز با تعدادی از مهم‌ترین شاخه های حسابداری و مشاغل پر درآمد این رشته آشنا شدیم.
