سامانه مودیان اوراش
راهکار دورکاری اوراش
اپلیکیشن های موبایل
وب سرویس اوراش
ویژه اصناف و مشاغل
قانون تامین اجتماعی مشتمل بر 118 ماده و 40 تبصره در سال 1354 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. یکی از قوانین پرکاربرد تامین اجتماعی، ماده 38 است که در آن برای مقاطعه کار بیمه نمودن کارکنان الزام دارد. عموماً در فعالیت های اجرایی زیاد پیش می آید که برخی عملیاتها را برون سپاری کرده و از یک پیمانکار (مقاطعه کار) برای انجام آن استفاده میکنیم. طبق قوانین تامین اجتماعی در این موارد باید کارکنان شاغل در آن پروژه بیمه شوند. حال آن که نحوه انجام فعالیت به صورت کامل دستی یا با ماشین آلات و یا ترکیبی از هر دوی این عوامل باشد، نحوه محاسبه هزینه بیمه آن نیز متفاوت است.
قانون برای اینکه مقاطعه کار را ملزم به انجام اقدامات بیمه ای کارکنان کند، به کارفرما ملزم نموده که معادل 5% از هر صورت وضعیت ارسالی پیمانکار را سپرده نماید و در پایان انجام آن پروژه، پس از دریافت مفاصا حساب توسط مقاطعه کار و تحویل آن به کارفرما، مبلغ سپرده ذکر شده توسط کارفرما پرداخت شود. در غیر این صورت کارفرما میتواند مبلغ سپرده بیمه نزد خود را مستقیماً به حساب تامین اجتماعی واریز و مفاصا حساب را دریافت نماید.
طبق قانون کلیه موسسات غیر دولتی، شهرداری ها، وزارتخانه ها و موسسات و شرکت های دولتی، اتاق اصناف و موسسات خیریه و عام المنفعه مشمول این ماده میباشند.
آیین نامه اجرایی ماده 38 قانون تامین اجتماعی
دغدغه بیمه تامین اجتماعی کارکنانی که به صورت مقاطعه کاری در پروژه ها با پیمانکاران همکاری میکنند همواره یکی از مسائل مهمی است که در ماده 38 قانون اجتماعی به آن پرداخته شده است. ماده 38 قانون تامین اجتماعی با هدف یکپارچه سازی امور بیمه ای تمامی کارکنان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی مقرر شده است. مقاطعه کاران (پیمانکاران) و کارفرمایانی که در عضویت سازمان تامین اجتماعی هستند؛ باید ماده 38 قانون تامین اجتماعی را نیز همچون دیگر مواد قانونی رعایت نمایند.
ماده 38 قانون تامین اجتماعی؛ کلیه کارفرمایان و مقاطعه کاران تحت عضویت سازمان تامین اجتماعی را مکلف میکند که علاوه بر بیمه کردن کارکنان خود، نسبت به بیمه کردن نیروهای مربوط به پروژه های مناقصه ای و قراردادی نیز اقدام کنند. در مواردي كه انجام كار بطور مقاطعه به اشخاص حقيقي يا حقوقي واگذار شود کارفرما باید در قالب قرارداد مقاطعه كار را متعهد کند كه كاركنان خود و همچنين كاركنان مقاطعه كاران فرعي را نزد سازمان تامين اجتماعي بيمه کند و كل حق بيمه را به ترتيب مقرر در ماده 28 قانون تامين اجتماعي بپردازد.
پرداخت 5% بهاي كل كار مقاطعه از طرف كارفرما موكول به ارائه مفاصا حساب از طرف سازمان خواهد بود. در مورد پيمانكاراني كه صورت مزد و حق بيمه كاركنان خود را در موعد مقرر به سازمان تسليم و پرداخت نمايند معادل حق بيمه پرداختي بنا به درخواست سازمان از مبلغ مذكور آزاد خواهد شد.
نحوه محاسبه ماده 38 قانون تامین اجتماعی
برای فهم نحوه محاسبه ماده 38 قانون تامین اجتماعی باید بدانید قراردادهاي مشمول ماده 38 از نظر احتساب حق بيمه به 2 دسته تقسيم مي شوند:
• قراردادهای مشمول ضوابط طرح های عمرانی
قراردادهایی که تامین منابع آن بودجه دولت و برحسب مقررات تیپ سازمان برنامه و بودجه تنظیم شده باشد، جزو این طبقه بندی قرار میگیرند. قراردادهای عمرانی مخاطرات و پیچیدگی زیادی ندارند و به دو دسته پیمانکاری و مهندسین مشاور تقسیم میشود. حق بیمه قراردادهای مشاوره ای مقطوعاً 14 درصد ناخالص کارکرد به علاوه یک و شش دهم درصد، به عنوان حق بیمه بیکاری جمعاً به میزان 15.6 درصد ناخالص کارکرد میباشد (سهم پیمانکار 3.6 درصد و سهم کارفرما 12 درصد) و حق بیمه قراردادهای پیمانکاری (اجرایی) مقطوعاً 6 درصد ناخالص کارکرد بعلاوه 0.6 درصد بعنوان بیمه بیکاری جمعاً به میزان 6.6 درصد ناخالص کارکرد میباشد (1.6 درصد سهم پیمانکار و 0.5 درصد سهم کارفرما)
• قراردادهای غير عمرانی
اغلب مشکلات مربوط در این حوزه به قراردادهای غیرعمرانی برمیگردد که طرفین از بودجه های غیردولتی استفاده می کنند. کلیه قراردادهای فاقد شرایط اشاره شده در بخش طرح های عمرانی ، قراردادهای غیر عمرانی تلقی شده و حق بیمه این قبیل قراردادها برابر مقررات و مصوبات شورای عالی تامین اجتماعی به این شرح محاسبه و وصول میگردد. جدول ضرائب مربوطه جهت استفاده احتمالی به شکل زیر است:
| نوع پیمان | نسبت مزد به کل قرارداد | نرخ بیمه | ضرائب نهایی حق بیمه |
|---|---|---|---|
| دستمزدی | 56/55 | 30% | 16.67% |
| مصالح و مواد | 26 | 30% | 7.8% |
موارد خاص قراردادهای غير عمرانی
در قراردادهای دستمزدی جذب بر روی نیرو کار غیر دولتی است. ولی در قراردادهای مواد و مصالحی علاوه بر نیروی کار مصالح نیز تامین میشود. در قراردادهای غیرعمرانی یک سری قرارداد وجود دارند، که دو ماخذه محسوب میشوند. در واقع موضوع قرارداد ارائه خدمات است که قسمتی از کار به صورت مکانیکی (ماشین آلات متعلق به پیمانکار) و بخشی دیگر از کار به صورت دستی انجام میشود. تعیین درصد مکانیکی و غیرمکانیکی موضوعی است که توسط کارفرما تعیین میشود. اگر وسایل و ابزار مکانیکی توسط خود کارفرمای پروژه تهیه شود و کرایه ای بابت آن از پیمانکار دریافت نشود، در این صورت وجه به دستمزدی بودن کار، حق بیمه آن کلا با نرخ 16.67 درصد محاسبه خواهد شد. به صورت کلی حق بیمه بخش مکانیکی با همان ضریب حداقلی یعنی 7.8 درصد و بخش غیرمکانیکی به نرخ 16.67 محاسبه میشود.
معافیت های ماده 38 قانون تامین اجتماعی
با توجه به ضرایب متفاوتی که وجود دارد وظیفه تشخیص و تعیین حق بیمه با توجه به ماهیت اجرای کار به عهده سازمان تامین اجتماعی است بنابراین کارفرما باید حق بیمه را به شکلی اخذ کند که مجموع 5% هر قسط و مبلغ قسط آخر از 7.8 درصد کمتر و از 16.67 بیشتر نشود.
دانلود pdf بخشنامه 14 ماده 38 قانون تامین اجتماعی
جهت آگاهی از اینکه ماده 38 قانون تامین اجتماعی مشمول چه فعالیت و اقداماتی میشود و نحوه پیاده سازی آن چگونه است، میتوانید برای دانلود بخشنامه 14 ماده 38 قانون تامین اجتماعی را به صورت pdf اینجا کلیک کنید.
بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه ای مقاطعه کاران
با توجه به بخش چهارم بند 53 بخشنامه تنقیح و تلخیص مورخ 1399/12/20 تبصره یک ماده 3 الحاقی به تصویب نامه 1370/01/24 در شورای عالی تامین اجتماعی و دادنامه شماره 1847 مورخ 1399/11/13 هیات عمومی دیوان عدالت اداری خرید به تنهایی معاف خواهد بود. جهت مطالعه کامل این بخشنامه اینجا کلیک کنید.
جهت آشنایی کامل و جامع با نکات کاربردی درباره آیین نامه اجرایی ماده 38 قانون تامین اجتماعی، گزیدهای از وبینار برگزار شده با همین موضوع که توسط گروه نرم افزاری اوراش با حضور سرکار خانم فاطمه پوریعقوبی (مشاور و مدرس قوانین تامین اجتماعی) برگزار شد را مشاهده فرمایید.
29 دیدگاه در “ماده 38 قانون تامین اجتماعی در یک نگاه”
ممنون از مطالب مفیدتون.
سلام، ممنون از اینکه نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید
وقتی پیمانکار یک نفره و حق بیمه اش رو هم مرتب پرداخت میکنه (مثلا جوشکار – چاه کن – رنگ آمیز – نظافتچی و …) و فاکتور ارائه میکنه چرا باید به تامین اجتماعی مراجعه کنه و هزینه مفاصا پرداخت کنه و اصلا این هزینه پرداختی چه نفعی برای پیمانکار دارد؟
برای موضوع کار به تنهایی مواردی که شما اعلام کردید، معمولا مورد پذیرش نیست. پیشنهاد می شود برای این موضوع شما یک کد کارگاه از تامین اجتماعی دریافت کنید و افرادی که برای شما در حال فعال هستند در لیست بیمه قرار دهید و حق بیمه پرداخت کنید، حالا هر هزینه که توسط تامین اجتماعی بخواهد از شما کسر شود از محل حق بیمه پرداختی شما کسر خواهد شد، با این روش اصولا هزینه زیادی سمت شما پرداخت نخواهد شد.
سلام .کارفرمای ما علاوه بر ۵ درصد بیمه ۱۰ درصد حسن انجام کار و صورت وضعیت آخر نگه میداره که جمعا ۳۵ درصد میشه میگه طبق ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی است.
آیا این کار درست هست؟
با درود و احترام . کسر سپرده حسن انجام کار ارتباطی به مقررات ماده ۳۸ تامین اجتماعی ندارد و جز مقررات قراردادهای پیمانکاری است.
طبق ماده ۳۵ شرایط عمومی پیمان، کارفرما ۱۰٪ حسن انجام کار را نگه میدارد و موقع تحویل مفاصا حساب، این مبلغ آزاد خواهد شد، یا در صورتی که قصد آزاد کردن حسن انجام کار زودتر از موعد را دارید، می توانید ضمانت نامه حسن انجام کار به کارفرما تحویل دهید.
با درود و احترام
۱۰٪ حسن انجام کار اگر کارفرما دولتی نباشد سلیقه ای است.
۵٪ و قسط آخر ماده ۳۸ تامین اجتماعی ماده ۱۳ قانون کار باید بعد از ۴۵ روز از تحویل موقت تسویه حساب کامل انجام شود.
سلام وقت بخیر
اگر نیروی کار نداشته باشیم و فقط کارفرما حق بیمه خود را رد کرده باشد موردی ندارد؟
کسر بیمه در پایان سال چند درصد قرارداد میباشد؟
کارفرما هر ماه 16.67 درصد از ما کم میکند این قانونی هست؟
سلام روز بخیر
اگر نیروی کار نداشته باشید و کارفرما فقط بیمه خودش رو رد کند، در مبحث پیمانکاری اگر مبلغ کسر شده 16.67 باشد، هر حق بیمه ای که برای پرسنل آن پیمان پرداخت بشود به شرطی که مشخص شود که بابت همان پیمان بوده از مبلغ 16.67 قابل کسر خواهد شد، به همین دلیل هم هست که برای پیمانکاری ها معمولا برای هر پروژه کد فرعی (ردیف پیمان) از تامین اجتماعی دریافت می شود و بیمه های پرسنل را در آن کد فرعی ارسال می کنند که بعدا بشود مبلغ پرداختی را از 16.67 کسر نمود.
سلام و وقت بخیر.
سوالی داشتم. ممکن است قرارادادی که به پیمانکاری سپرده می شود، پیمانکار انجام موضوع پیمان را به پیمانکار فرعی دیگر واگذار نماید. در این صورت ماده 38 و نحوه ی محاسبه مفاصا تامین اجتماعی برای پیمانکار فرعی و پیمانکار اصلی به چه صورت است::؟ ایا پیمانکار اصلی میتواند میزان پرداخت بیمه پیمانکار فرعی را به عنوان پرداختی موضوع پیمان ارائه کند؟
سلام و درود
بله، در صورتی که پیمانکار اصلی، انجام بخشی از کار موضوع پیمان را به پیمانکار فرعی واگذار کند، همچنان مسئولیت کلی پرداخت حق بیمه و ارائه مفاصا حساب تأمین اجتماعی بر عهده پیمانکار اصلی باقی می‌ماند. اما پیمانکار فرعی نیز موظف است حق بیمه کارکنان خود را پرداخت کرده و مدارک مربوطه را به تأمین اجتماعی ارائه دهد.
در مورد نحوه محاسبه مفاصا حساب تأمین اجتماعی:
1. پیمانکار فرعی:
– پیمانکار فرعی باید حق بیمه مربوط به کارکنان خود را بر اساس قرارداد کاری و صورت وضعیت‌های مربوطه به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نماید.
– پس از پایان کار، پیمانکار فرعی میتواند برای دریافت مفاصا حساب خود از تأمین اجتماعی اقدام کند.
2. پیمانکار اصلی:
– پیمانکار اصلی موظف است حق بیمه پیمانکار فرعی را نیز تحت نظارت داشته باشد. بدین معنی که پیمانکار اصلی باید اطمینان حاصل کند که پیمانکار فرعی حق بیمه خود را به درستی پرداخت کرده است.
– برای پیمانکار اصلی، مفاصا حساب تأمین اجتماعی تا زمانی که پیمانکار فرعی مفاصا حساب خود را ارائه ندهد، صادر نمیشود.
– پیمانکار اصلی میتواند هزینه‌های پرداختی به تأمین اجتماعی از سوی پیمانکار فرعی را به عنوان هزینه‌های بیمه در حساب‌های خود منظور کند، مشروط بر اینکه پیمانکار فرعی مدارک مربوطه را ارائه دهد و حق بیمه به طور کامل پرداخت شده باشد.
نکات مهم:
– پیمانکار اصلی برای دریافت مفاصا حساب نهایی خود باید مفاصا حساب پیمانکار فرعی را نیز به تأمین اجتماعی ارائه کند.
– پیمانکار اصلی تنها در صورتی میتواند پرداخت‌های بیمه پیمانکار فرعی را به عنوان هزینه‌های خود ارائه کند که آن پرداخت‌ها به تأیید سازمان تأمین اجتماعی رسیده باشد.
در نهایت، اگر پیمانکار فرعی حق بیمه را پرداخت نکرده باشد، پیمانکار اصلی همچنان مسئولیت قانونی پرداخت آن را بر عهده خواهد داشت.
سلام ممنون از توضیحات خوب و عالیتون
سلام به تنهایی و بدون نیروی دیگری برای شرکتی بصورت پاره وقت کار میکنم بیمه غیر تامین اجتماعی هم دارم و قصد ندارم در تامین اجتماعی بیمه شوم و شرکت از من درخواست مفاصای تامین اجتماعی را دارد. دریافت این مفاصا از چه مسیری امکانپذیر است؟
متشکرم.
اگر شما شاغل در سایر سازمان هایی که از بیمه تامین اجتماعی خارج هستند مانند نیرو های نظامی یا کارمند دولت , …
به استناد قانون و بخشنامه تنقیح و تلخیص 11 به شما شمول بیمه تعلق نمیگیرد، شما میتوانید با ارائه این مدرک از بیمه خارج شوید
شما می توانید به پیوست به این بخشنامه اشاره کنید و اعلام کنید که از شمول بیمه خارج هستید.
دقت کنید این فعالیت نباید به صورت پیمانکاری باشد.
باسلام خدمت کارشناسان محترم ، یک شرکت تامین و تجهیز آسانسور در مناقصات خرید مجموعه های دولتی شرکت میکند و فاکتور فروش به خریدار ارائه میکند ولاکن آن شرکت دولتی یا نیمه خصوصی ، فاکتور صادره را جهت اخذ مفاصاحساب به سازمان تامین اجتماعی ارائه میکند و شرکت آسانسور پس از پرداخت حق بیمه و اخذ مفاصاحساب وجه فاکتور فروش لوازم و … خود را دریافت می کند……. سوال: طبق توضیحات کارشناسان خرید ” مشمول ” بیمه نمیشود . چرا سازمان حق بیمه فاکتور فروش را از فروشنده دریافت میکند ؟ و چرا کارفرمایی که قصد خرید را دارد مکلف میکند ، حتما” مفاصاحساب بگیرد؟
با سلام
الزاما همه خرید ها بحث معافیت را ندارد، ماده 53 بخشنامه تنقیح و تلخیص 14 را حتما مطالعه بفرمایید، یکسری موارد را صراحتا اعلام کرده ولی از آنجایی که برای دریافت مفاسا حساب خیلی دچار هزینه نشوید، می توانید یکی از دو روش زیر را انجام دهید :
1) لیست افرادی که داخل پروژه کار کرده اند و به تایید کارفرما برسد، یا اگر کد ردیف پیمان جدا بتوانید برای این مورد دریافت کنید، این مبالغ می تواند از مبلغ حق بیمه کسر شود.
2) اگر فرایند تولید محصول در یک کارگاه ثابت انجام شده باشد (با ادبیات ذکر شده در بخشنامه تنقیح و تلخیص 14) می توانید از معافیت پرداخت برخوارد شوید ولی همچنان بایستی مفاسا حساب را دریافت کنید.
سلام
بابت بیمه اساتید حق التدریس چند درصد از دریافتی شان باید کسر شود. ممنونم
سلام و درود
بیمه حق التدریس برای اشخاص حقیقی 30% است و برای اشخاص حقوقی اگر در محل موسسه تدریس انجام شود، نرخ 7/8% خواهد بود و اگر در محل کارفرما باشد 16/67% خواهد بود.
نکته مهم : اگر مدرس مشمول بیمه تامین اجتماعی باشد و در سقف حقوق بیمه پردازی انجام دهد و یا بیمه های دولتی یا نیروهای مسلح و … باشد، معاف خواهد بود.
سلام و عرض ادب. وقتتون بخیر امکان آزادسازی سپرده بیمه در اواخر قرارداد و قبل از دریافت مفاصا حساب بیمه در قبال ارائه ضمانت نامه بانکی هست؟ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
با سلام
خیر، مگر توافق دوجانبه با کارفرما (بعنوان مثال وثیقه ای بگذارید و وجه را دریافت کنید)
اما به یاد داشته باشید مطابق ماده 13 قانون کار وثیقه حداقل باید 45 روز پس از اتمام کار آزاد شود.
سپاسگزارم.
سلام
من بیمه تامین اجتماعی و کارمند هستم. در شرکت دیگری با خودروی شخصی سرویس ایاب و ذهاب انجام می دهم. شرکت برای آزادسازی حسن انجام کار مفاصا حساب تامین اجتماعی می خواهد. باتوجه به اینکه بیمه تامین اجتماعی هستم چگونه باید مفاصا بگیرم. آیا با توجه به اینکه خودرو بنام خودم هست آیا معاف نمیشوم؟
با سلام
اصولا اگر اتومبیل به نام خود شما باشد و بصورت سرویسی فعال باشد کار به تنهایی و معاف است.
سلام،
1. در صورتی که پیمانکار برای دریافت مفاصا حساب اقدام ننماید و حسابرس بیمه از این بابت کارفرما را جریمه نماید، آیا کارفرما می تواند از محل سپرده های پیمانکار جریمه بیمه را پرداخت نماید ؟
2. در صورت پرداخت جریمه بیمه از محل سپرده اگر پیمانکار بعدا مفاصا حساب بگیرد چگونه می تواند سپرده خود را از بیمه پس بگیرد؟
با سلام
1) بر اساس ماده 38 سپرده ای که شما به عنوان بیمه باید نگه دارید 5 درصد از هر پرداخت و قسط آخر هست که اصولا این عدد از کل حق بیمه ای که پرداخت می کنید کمتر خواهد بود.
2) اگر مفاسا حساب نگیرید جریمه نمی شوید، بلکه بایستی بیمه پیمانکاری را پرداخت کنید، شما میتوانید پرداختی را از محل سپرده هایی که نگه داشتید کسر کنید.
با سلام بنده کارفرما هستم بابت خدمات پست با شرکت پست قرارداد تنظیم کردم از زمان شروع خودم و یک نیرو بیمه شده دارم و الان تصمیم به تعطیلی گرفتم با توجه به مراجعه به تامین اجتماعی و درخواست ماده ۳۷ و ۳۸ بنده رو جریمه کردند و بنده اعتراض کردم آیا با توجه به داشتن نیرو بیمه شده باز هم باید جریمه بشم؟
متوجه این بخش از سوال نشدم “درخواست ماده ۳۷ و ۳۸”
اگر شما گزارش بازرسی در پروندتون داشته باشید، نمی توانند برای شما بیمه پیمانکاری متصور باشند ، مگر اینکه یک فعالیت غیری هم در مجموعه انجام داده باشید.
سلام خداقوت
ما در شرکت از خدمات مشاور حقوقی و مالی استفاده میکنیم چطور عمل کنیم تا جریمه تامین اجتماعی نشویم و برای ما مقرون به صرفه تر باشد؟
نکته اول اینکه، در صورتی که پرداختی به تامین اجتماعی نداشته باشید، مشمول جریمه نمی شوید. جریمه تامین اجتماعی همیشه از وقتی که برگه بدهی شما قطعی بشود شروع خواهد شد. بنابراین به تفاوت میان بدهی تامین اجتماعی و جریمه تامین اجتماعی توجه داشته باشید.
نکته دوم اینکه مشاوره ها اصولا اگر شخص حقیقی باشند مشمول 30%، یعنی مانند یک کارگر معمولی حق بیمه میشوند. مگر این که یا بازنشسته باشند که از شمول بیمه خارج اند و یا کارمند ادارات دولتی یا سایر شرکت های بیمه ای مثل خدمات درمانی مثل نیروی انتظامی و امثالهم باشند که این دسته از افراد هم از شمول بیمه خارج اند. اشخاص حقوقی نیز بر اساس ستون 5-2 و 16/67% مشمول حق بیمه می شوند. در صورتی که شرکت باشند و لیست بیمه برای پرسنل خود رد کنید نیز با وارد کردن کد کارگاه مربوط به لیست بیمه نیز میتوانند بدون پرداخت وجه مفاصا حساب صفر از تامین اجتماعی بگیرند. موفق باشید.