دادرسی مالیاتی: راهنمای جامع برای مودیان مالیاتی

رسیدگی مالیاتی چیست؟

رسیدگی مالیاتی به کلیه اقداماتی اطلاق می‌شود که توسط سازمان امور مالیاتی برای بررسی وضعیت مالی و مالیاتی مودیان انجام می‌شود. این فرآیند شامل تحلیل اظهارنامه‌های مالیاتی، تطبیق اطلاعات مالی ارائه‌شده با اسناد و مدارک موجود، بررسی صحت گزارش‌های مالی و محاسبه میزان مالیات بر اساس قوانین جاری است. هدف از این فرآیند، جلوگیری از فرار مالیاتی، اجرای عدالت مالیاتی و ایجاد شفافیت در نظام مالیاتی کشور است.در ادامه با مقاله ی اوراش همراه باشید .

اهمیت رسیدگی مالیاتی

مالیات یکی از ارکان اصلی تأمین منابع مالی دولت است. اما برخی افراد و شرکت‌ها ممکن است مالیات واقعی خود را کمتر یا بیشتر پرداخت کنند. ازاین‌رو، رسیدگی مالیاتی به‌عنوان یک فرآیند نظارتی، نقش کلیدی در تضمین عدالت مالیاتی دارد. در این راستا، سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد از طریق روش‌های قانونی، اطلاعات مالی مؤدیان را بررسی کرده و میزان مالیات پرداختی را تعیین کند.

انواع رسیدگی مالیاتی

رسیدگی مالیاتی در دو حوزه کلی انجام می‌شود:

1. رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده:
   • شامل بررسی اسناد مالی چند سال گذشته است.
   • فرآیند رسیدگی به دلیل گستردگی مدارک معمولاً زمان‌بر است.
2. رسیدگی مالیات عملکرد:
   • مرتبط با اظهارنامه مالیاتی سالانه مودی است.
   • سازمان امور مالیاتی ابتدا اظهارنامه را بررسی کرده و سپس دعوت‌نامه‌ای برای جلسه دادرسی ارسال می‌کند.

دادرسی مالیاتی چیست؟

دادرسی مالیاتی فرآیندی است که طی آن مؤدیان مالیاتی می‌توانند نسبت به مالیات تعیین‌شده از سوی سازمان امور مالیاتی اعتراض کنند و از حقوق خود دفاع نمایند. این فرآیند شامل بررسی اعتراضات مالیاتی، ارجاع پرونده به مراجع رسیدگی و صدور رأی نهایی است. دادرسی مالیاتی یک سازوکار قانونی برای بررسی اختلافات مالیاتی و حل‌وفصل آن‌ها از طریق هیأت‌های حل اختلاف و سایر مراجع قانونی محسوب می‌شود. این فرآیند به مودیان اجازه می‌دهد تا در صورت ناعادلانه بودن مالیات تعیین‌شده، شواهد و مستندات خود را ارائه داده و خواستار بررسی مجدد شوند. دادرسی مالیاتی از مراحل مختلفی تشکیل شده که شامل اعتراض در ادارات مالیاتی، بررسی در هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر و در صورت لزوم ارجاع به دیوان عدالت اداری است.

انواع اختلافات بین مودی و اداره امور مالیاتی

اختلافات مالیاتی میان مودیان و اداره امور مالیاتی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از مهم‌ترین این اختلافات عبارتند از:

برای حل این اختلافات، مودیان می‌توانند از مشاوران مالیاتی یا وکلای مالیاتی کمک بگیرند و از طریق مراجع قانونی اعتراض خود را پیگیری کنند.

دادرسی توسط چه کسی انجام می‌شود؟

در صورتی که مودی به قوانین مالیاتی و فرآیندهای دادرسی مسلط باشد، می‌تواند شخصاً پیگیری اعتراضات مالیاتی خود را انجام دهد. اما در موارد پیچیده‌تر، استفاده از وکیل مالیاتی یا مشاور مالیاتی توصیه می‌شود. وکلا و مشاوران مالیاتی با آگاهی از قوانین و تجربه در پرونده‌های مشابه، می‌توانند شانس موفقیت مودی را افزایش دهند.

فرآیند دادرسی مالیاتی به‌صورت گام‌به‌گام

دادرسی مالیاتی یک فرآیند حقوقی است که به مودیان مالیاتی این امکان را می‌دهد تا در صورت نارضایتی از مالیات تعیین‌شده، اعتراض خود را در مراجع مختلف پیگیری کنند. این فرآیند شامل چندین مرحله است که هرکدام نقش مهمی در رسیدگی به اختلافات مالیاتی دارند. در ادامه، مراحل دادرسی مالیاتی به‌صورت گام‌به‌گام توضیح داده شده است:

۱. بررسی اولیه پرونده و صدور برگ تشخیص مالیات

• ممیز مالیاتی پرونده مالیاتی مودی را بررسی کرده و بر اساس اظهارنامه و اطلاعات مالی، میزان مالیات را محاسبه می‌کند.
• در صورتی که ممیز مالیاتی مبلغ مالیات را تأیید کند، برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می‌شود.

۲. اعتراض اولیه و بررسی در اداره مالیات

• پس از دریافت برگ تشخیص مالیات، مودی ۳۰ روز فرصت دارد تا به آن اعتراض کند.
• اعتراض به اداره امور مالیاتی ارسال شده و توسط رئیس اداره مالیاتی بررسی می‌شود.
• در صورتی که مودی و سازمان امور مالیاتی در این مرحله به توافق نرسند، پرونده به مرحله بعدی ارجاع می‌شود.

۳. ارجاع پرونده به هیأت حل اختلاف بدوی

• در صورت عدم حل اختلاف، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی ارجاع داده می‌شود.
• این هیأت از سه عضو تشکیل شده است:
  1. نماینده سازمان امور مالیاتی
  2. نماینده مودی
  3. یک عضو بی‌طرف
• رأی این هیأت پس از بررسی مستندات ارائه‌شده توسط طرفین صادر می‌شود.

۴. رسیدگی در هیأت حل اختلاف تجدیدنظر

• اگر مودی یا اداره مالیاتی به رأی هیأت بدوی اعتراض داشته باشند، پرونده به هیأت حل اختلاف تجدیدنظر ارسال می‌شود.
• این مرجع بررسی مجدد انجام داده و پس از ارزیابی اسناد و مدارک، رأی نهایی درون‌سازمانی را صادر می‌کند.

۵. شورای عالی مالیاتی و مراجع برون‌سازمانی

• در صورتی که مودی همچنان به رأی صادرشده اعتراض داشته باشد، می‌تواند پرونده را به شورای عالی مالیاتی ارسال کند.
• شورای عالی مالیاتی به جنبه‌های شکلی و قانونی رأی صادره پرداخته و بررسی می‌کند که آیا فرآیند دادرسی به‌درستی انجام شده است یا خیر.
• اگر همچنان اختلاف باقی بماند، پرونده به دیوان عدالت اداری ارجاع داده می‌شود که مرجع نهایی در رسیدگی به دعاوی مالیاتی محسوب می‌شود.

مراحل دادرسی مالیاتی (چرخه رسیدگی مالیاتی)

نتیجه‌گیری

دادرسی مالیاتی از مهم‌ترین فرآیندهای نظارتی در نظام مالیاتی است که به مودیان اجازه می‌دهد از حقوق خود دفاع کنند. آگاهی از مراحل دادرسی مالیاتی و نحوه اعتراض به مالیات‌های تعیین‌شده می‌تواند به جلوگیری از تضییع حقوق مالیاتی افراد و افزایش شفافیت مالیاتی کمک کند. بهره‌گیری از راهکارهای قانونی و همراهی مشاوران متخصص در این مسیر، می‌تواند احتمال موفقیت مودیان در فرآیند دادرسی مالیاتی را افزایش دهد.

سوالات متداول