حسابداری سرمایه گذاری چیست؟

مقدمه

حسابداری سرمایه گذاری یکی از کلیدی‌ترین ابزارها برای مدیریت بهینه دارایی‌ها و تصمیم‌گیری‌های مالی موفق است. فرقی نمی‌کند یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای باشید یا تازه قدم به این مسیر گذاشته باشید، درک صحیح از حسابداری سرمایه‌گذاری همیشه می‌تواند تفاوت بزرگی در سودآوری و کاهش ریسک‌های مالی ناشی از سرمایه‌گذاری اشتباه ایجاد کند. در این مقاله از تیم تحریریه اوراش، با اصول و مزایای این نوع حسابداری، یعنی حسابداری سرمایه گذاری آشنا خواهید شد. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

حسابداری سرمایه گذاری چیست؟

حسابداری سرمایه گذاری در واقع یکی از زیرمجموعه‌ها و تخصص‌های حسابداری است و کار یک حسابدار سرمایه‌گذاری، ردیابی فعالیت‌ها و اقدامات مختلف مرتبط با سرمایه‌گذاری است. افراد مشغول به این کار، اغلب کارمند مؤسسات مالی، بانک‌ها، کارگزاری‌ها و به نوعی تمام شرکت‌هایی‌اند که با انتقال پول و سرمایه‌گذاری ارتباط دارند. البته امکان استخدام برخی از این افراد به‌عنوان مشاور مالی در سایر کسب‌وکارها نیز وجود دارد؛ در این صورت، این افراد می‌توانند در امر سرمایه‌گذاری به شرکت خود کمک کنند.

 اصلی‌ترین کار حسابداران سرمایه‌گذاری این است که عملکرد مالی کسب‌وکارها و مشتریان را بررسی کنند و سپس پیشنهاداتی باهدف بهبود نرخ بازده ارائه بدهند و در نتیجه، از طریق توصیه‌های تخصصی و حرفه‌ای خود برای شرکت‌ها ارزش آفرینی کنند و منجر به کسب سود آنها شوند. به‌عنوان‌مثال فعالیت از قبیل سبدگردانی دارایی سهام، حفظ ترازنامه، خرید اوراق قرضه یا نظارت بر سرمایه‌گذاری مشتری تنها برخی از فعالیت‌هایی‌اند که بر عهده این افراد قرار دارند.

استراتژی‌های ارائه شده توسط حسابداران سرمایه‌گذاری، می‌تواند منجر به تدوین یک برنامه‌ریزی مناسب و اصولی برای سرمایه‌گذاری یا حتی کمک به ارائه اظهارنامه مالیاتی شوند. حسابداران سرمایه‌گذاری بسته به تیم و گروهی که در آن کار می‌کند، ممکن است ضروری باشد که هم‌زمان چندین حساب را مدیریت کنند.

انواع سرمایه گذاری

 سرمایه‌گذاری را می‌توان از نقطه‌نظرهای متفاوتی بررسی کرد. در یک دسته‌بندی، سرمایه‌گذاری را با درنظرگرفتن عامل زمان، می‌توان به سه دسته‌کوتاه مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم کرد. دسته‌بندی‌های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:

• سرمایه‌گذاری در بازار بورس: سرمایه‌گذاری در بازار بورس، یکی از پرطرفدارترین روش‌های سرمایه‌گذاری در کشورهای توسعه‌یافته جهان است. بازار بورس بازدهی بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد. از مزایای این بازار می‌توان به امکان سرمایه‌گذاری با پول ناچیز، نقدشوندگی مناسب و سریع، امکان سرمایه‌گذاری غیرحضوری، امکان مدیریت ریسک و شفافیت بیشتر نسبت به سایر بازارهای مالی اشاره کرد.
• سرمایه‌گذاری روی زمین و مسکن: سرمایه‌گذاری روی خریدوفروش زمین و املاک نیاز به سرمایه نسبتاً زیادی دارد. تنها افرادی که درآمد بالا و نقدینگی زیادی دارند توانایی سرمایه‌گذاری در این بازار را خواهند داشت. البته امروزه برای افرادی که سرمایه‌های کمتری نیز دارند امکان سرمایه‌گذاری روی زمین و ملک از طریق روش‌هایی مانند مشارکت‌درساخت فراهم است. البته باید توجه داشت که سرمایه‌گذاری در این بازار دانش خاص خود را می‌طلبد و در صورت نداشتن دانش و تجربه کافی، همواره امکان خسران در آن وجود دارد. معمولاً افرادی که در سایر بازارهای مالی فعال هستند، سرمایه قابل‌توجهی را نیز به این بازار اختصاص می‌دهند. باید توجه داشت که زمین و مسکن قابلیت نقدشوندگی کمی دارند.
• سرمایه‌گذاری در بازار طلا: در بسیاری از موارد، افراد با مبالغ کمتری امکان سرمایه‌گذاری در بازار طلا را دارند. هنگام سرمایه‌گذاری در بازار طلا باید به مواردی از قبیل اصل یا تقلبی بودن طلا، هزینه نگهداری آن در محلی امن، نرخ ارز و… توجه داشت. اینها مواردی‌اند که موردتوجه سرمایه‌گذاران و حسابداران سرمایه‌گذاری‌اند.
• سرمایه‌گذاری در ارزهای خارجی مثل دلار: بازار ارز همواره بازار پر ریسک و پر نوسانی بوده و هست. پارامترهای متعددی از قبیل روابط بین‌الملل، روابط اقتصادی از جمله صادرات و واردات، سیاست‌گذاری‌های دولت و سیاست‌گذاری‌های کلی بانک مرکزی بر این بازار تأثیر می‌گذارند.

اهداف سرمایه گذاری

 اهداف حسابداری سرمایه گذاری را می‌توان در ۱۰ مورد خلاصه نمود:

•  حفاظت از سرمایه و دارایی شرکت‌ها
•  ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها
•  تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری بهتر
•  مدیریت ریسک
•  افزایش شفافیت مالی
•  تعیین ارزش بازار دارایی‌ها
•  برنامه‌ریزی مالی و استراتژیک
•  تطبیق با قوانین و مقررات
•  کنترل هزینه‌ها و سودآوری
• حفظ سوابق دقیق مالی

اصطلاحات مهم حسابداری سرمایه گذاری

حسابداری سرمایه گذاری اصطلاحات تخصصی مخصوص به خود را دارد که ممکن است برای برخی از افراد گیج‌کننده و مبهم باشند. در ادامه تعدادی از این اصطلاحات را شرح می‌دهیم.

استهلاک

 استهلاک یکی از تعاریف مهم در حسابداری سرمایه گذاری است. استهلاک یا Depreciation عبارت است از ارزش یک دارایی و میزان کاهش آن به دلیل گذشت زمان و در اثر استفاده مکرر. استهلاک را می‌توان در زمره یکی از روش‌های محاسبه‌ای در علم حسابداری به شمار آورد که از طریق آن می‌توان هزینه‌ها و مخارج مرتبط با دارایی‌های یک شرکت را در مدت‌زمان عمر مفید آن دارایی، محاسبه کرد و سنجید.

تورم

 تورم نیز یکی دیگر از مفاهیم کاربردی در حسابداری سرمایه گذاری است. تورم به شکل مستقیم هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد و در مقابل، موجب کاهش تقاضای مصرف‌کننده می‌شود. تأثیر تورم به‌ویژه اگر مستمر و مداوم باشد بر حسابداری مالی چشمگیر خواهد بود. در این صورت گزارش‌گیری‌های مالی که با حسابداری در ارتباط اند، ممکن است تحت‌تأثیر تورم دست خوش تغییر قرار بگیرند. تورم همچنین بر تعیین نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، پیش‌بینی‌های مالی، ارزش زمانی پول و ارزیابی‌های سرمایه‌گذاری و بسیاری از موارد دیگر نیز اثرات منفی خواهد داشت.

نرخ بازگشت سرمایه

 یکی از مفاهیم کلیدی و اساسی حسابداری سرمایه گذاری نرخ بازگشت سرمایه (ROI) است. این مفهوم همان‌طور که از نامش پیداست به معنای مقدار سود دریافتی از یک سرمایه‌گذاری در مقابل میزان مبلغ سرمایه‌گذاری شده است. هنگامی که یک کسب‌وکار از حسابداری سرمایه‌گذاری حرفه‌ای برخوردار هست، می‌تواند از مزایای آن در راستای رشد تجارت خود بهره‌مند شود.

این شاخص از طریق بررسی داده‌ها و اطلاعات مالی، موارد مهمی مثل ارزش یک مشتری را در طول زمان بررسی می‌کند و با نگاهی به وضعیت حاضر، مقدار خروجی و سود حاصل از سرمایه‌گذاری در برابر هزینه انجام شده را افزایش می‌دهد. البته واضح است که نرخ سرمایه‌گذاری با محدودیت‌هایی نیز همراه است، اما اگر محاسبه و تخمین آن درست واصولی انجام شود، می‌تواند تأثیر چشمگیری در سودآوری شرکت‌ها و افزایش تعداد مشتریان آن‌ها داشته باشد.

 به طور خلاصه می‌توان گفت که نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری به‌عنوان یک شاخص کارآمد و دقیق برای انتخاب نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

نرخ بازده اسمی

 نرخ بازده (RoR) نیز یکی دیگر از اصطلاحات حسابداری سرمایه گذاری است. این شاخص به‌صورت درصدی از هزینه ابتدایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. هنگامی که حسابداران سرمایه‌گذاری نرخ بازده را محاسبه می‌کنند، در حقیقت درصد تغییرات مالی را از آغاز یک دوره سرمایه‌گذاری تا پایان آن بررسی می‌کنند.

 به زبان ساده، نرخ بازده اسمی (Nominal Rate of Return) در واقع همان سود یا زیان خالصی شناخته می‌شود که یک سرمایه‌گذاری در بازه زمانی از پیش تعیین شده‌ای در برخواهد داشت. از نرخ بازده اسمی می‌توان برای دارایی‌های مختلف مسیر سرمایه‌گذاری کمک گرفت. به‌عنوان‌مثال سرمایه‌گذاری در بازار سهام، زمین و املاک یا اوراق قرضه از جمله این موارد به شمار می‌روند.

مزایای حسابداری سرمایه گذاری

حسابداری سرمایه گذاری این امکان را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد تا عملکرد مالی سرمایه‌گذاری‌های خود را به طور دقیق ارزیابی کنند و تصمیمات بهتری در زمینه مدیریت دارایی‌ها بگیرند. همچنین، با شفافیت در گزارش‌دهی و تحلیل ریسک، از حفظ و بهینه‌سازی سرمایه‌های مالی اطمینان حاصل می‌شود. این فرایند کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند با رعایت مقررات، ریسک‌های مالی را کاهش داده و سودآوری خود را افزایش دهند. به‌طورکلی مزایای حسابداری سرمایه گذاری عبارت‌اند از:

•  ارائه گزارش‌های مالی شفاف به‌منظور برنامه‌ریزی مالی
•  بهبود وضعیت ارائه اظهارنامه مالیاتی
•  افزایش نرخ سوددهی با ارائه توصیه‌های مفید
•  پیشگیری و براورد زیان‌های احتمالی
•  تشخیص معیارهای سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک

جمع بندی

 در این مقاله از تیم تحریریه اوراش، با مفهوم حسابداری سرمایه‌گذاری و نقش این شاخه از علم حسابداری در پاسداری از دارایی‌ها و سرمایه شرکت‌ها و مؤسسات آشنا شدیم. در ادامه انواع سرمایه‌گذاری را شناختیم و درمورد اهداف و مزایای حسابداری سرمایه‌گذاری صبحت کردیم. در انتها نیز تعدادی از اصلاحات تخصصی این حوزه را بررسی کردیم. در صورت تمایل می‌توانید نظر خود را در مورد این مقاله از طریق همین صفحه به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

پس انداز چیست؟

 پس‌انداز به معنای ذخیره و کنارگذاشتن بخشی از درآمد برای استفاده در آینده است. این کار به‌منظور تأمین نیازهای مالی در مواقع ضروری یا دستیابی به اهداف مالی انجام می‌شود.

 بهترین روش سرمایه گذاری چیست؟

 بهترین روش سرمایه‌گذاری به اهداف مالی، میزان ریسک‌پذیری و بازه زمانی فرد بستگی دارد. به‌طورکلی، ترکیبی از سرمایه‌گذاری در سهام، اوراق قرضه، املاک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با مدیریت ریسک می‌تواند روش مناسبی باشد.

در حسابداری سرمایه گذاری باید به چه اصولی توجه کرد؟

 در سرمایه‌گذاری باید به اصولی مانند تنوع‌بخشی، مدیریت ریسک، بازده مورد انتظار، نقدشوندگی و افق زمانی سرمایه‌گذاری توجه کرد. همچنین، بررسی وضعیت مالی و اهداف بلندمدت نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.