اوراش - تولیدکننده سیستم های یکپارچه مالی و حسابداری-روش ثبت دائمی و ادواری موجودی کالا

انبارداری به معنی نگهداری موجودی ریالی و مقداری کالا می باشد. نگهداری کالا در انبار به دو روش دائم و ادواری صورت می گیرد.
هر سازمان و مجموعه ای بر اساس نوع کالا و حوزه ی فعالیتشان یکی از دو روش مذکور را انتخاب و استفاده می کنند.

در روش دائم موجودی مقداری و ریالی کالا در لحظه محاسبه و ثبت میگردد. به عبارتی اگر عملیات خرید و یا فروش صورت گیرد در همان زمان حواله و یا رسیدی به انبار انجام می شود و موجودی (ریالی و مقداری) انبار اضافه و یا کسر می شود. در سیستم دائمی گردش کالا با ریز جزئیات نگهداری می شود. و در هر لحظه شما آمار دقیق موجودی کالا در انبارتان را خواهید داشت.
گاهی برای نگهداری کالاها که از ارزش ریالی کم برخوردار هستند و شمارش مقدارشان دشوار است مانند کالای پیچ در ابزار فروشی ها میتوان از روش ادواری استفاده کرد، در این روش خرید و رسید کالا بصورت دقیق ثبت می شود و در هنگام ثبت حواله و فروش تنها ارزش ریالی کالا نگهداری می شود و حساب فروش بستانکار می شود. در انتهای دوره مالی حساب موجودی کالا بر اساس میزان ورودی کالا در طی دوره و مقدار اول دوره ی آن محاسبه و ارزش گذاری می شود و به عنوان موجودی پایان دوره و در سال بعد به عنوان موجودی اول دوره در حساب موجودی مواد و کالا (کالای آماده برای فروش) و همچنین در ترازنامه ثبت می گردد.

به عبارتی در روش ادواری اسناد به صورت زیر در سیستم مالی ثبت می گردد :

سند خرید :

حساب	بدهکار	بستانکار
موجودی مواد و کالا (کالای آماده برای فروش)	**
حسابهای پرداختنی (شخص)		**

سند فروش :

حساب	بدهکار	بستانکار
حسابهای دریافتنی (شخص)	**
فروش کالا (محصولات)		**

با توجه به جداول فوق در سیستم ادواری، موقع ثبت اسناد فروش، در حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته هیچ مقداری درج نمی شود و تنها حساب فروش کالا مقدار میگیرد و بستانکار می شود.

حال برای درک بهتر این مطلب، به بررسی نحوه ی ثبت اسناد در سیستم دائمی می پردازیم :

سند خرید :

حساب	بدهکار	بستانکار
موجودی مواد و کالا (کالای آماده برای فروش)	**
حسابهای پرداختنی (شخص)		**

سند فروش :

حساب	بدهکار	بستانکار
حسابهای دریافتنی (شخص)	**
فروش کالا (محصولات)		**
بهای تمام شده کالای فروش رفته	**
موجودی مواد و کالا (کالای آماده برای فروش)		**

با مقایسه جداول میبینید که اسناد خرید به یک شیوه ثبت می شوند اما اسناد فروش متفاوت هستند و در این سیستم بهای تمام شده کالای فروش رفته به موجودی مواد و کالا بدهکار می شود و مقدار می گیرد. بدین سبب در لحظه شما میتوانید موجودی ریالی و مقداری کالا هایتان را داشته باشید.
در حال حاظر اغلب موسسات مالی به خاطر وجود سیستم های حسابداری از روش دائمی استفاده می کنند.
در روش ادواری، به علت عدم ثبت موجودی کالاها در اسناد حسابداری کنترل لحظه ای موجودی مقداری کالا در انبار وجود ندارد و بصورت دوره ای اسناد ثبت می شود، باید برای تهیه هرگونه گزارشی که به حساب موجودی کالا مرتبط است از قبیل کارتکس کالا و گزارش سود زیان، حتما باید تا انتهای دوره صبر کرد و وضعیت حساب موجودی کالا تعیین گردد؛ موارد ذکر شده از جمله معایب این روش بود و سبب شده که اکثر حسابداران از این سیستم استفاده نکنند حتی برای کالاهایی که ارزش ریالی کمتری دارند.